သဂၤ ါယနာတင္ၾကျခင္း

ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးေနာက္ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္မ်ား မပ်က္စီး မေပ်ာက္ပ်က္ရေလေအာင္ ဘုရားရွင္၏ တရားဓမၼမ်ားအား ကၽြမ္းက်င္ တတ္ကၽြမ္းေသာ သံဃာေတာ္မ်ားစုေပါင္းၿပီး ဗုဒၶ၏ ဓမၼအား သန္႔ရွင္း တည္တံ့ျပန္႔ပြားႏုိင္ရန္အတြက္ စစ္မွန္ေသာ ဓမၼကိုသာ သံဃာမ်ား၏ သေဘာတူညီမွုရယူကာ ရြတ္ဖတ္မွတ္တမ္းတင္ အတည္ျပဳၾကျခင္းကို သဂၤါယနာတင္ျခင္း ဟုေခၚသည္။ မင္းထုႏွင့္ ျပည္သူထုမွ ပံ့ပိုးကူညီၾကသည္။

ပထမအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ
သုဘဒၵဟုေခၚေသာ ရဟန္းသည္ ဘုရားရွိစဥ္ ကတည္းက ဝိနည္း (စည္းကမ္း)အား အႀကိမ္ႀကိမ္ေဖာက္ျပန္ခဲ့သျဖင့္ ဘုရားရွင္၏ အႀကိမ္ႀကိမ္သတိေပးမွုကို ခံခဲ့ရသျဖင့္ ဘုရားရွင္အား အျငိွဳးထားခဲ့ရာမွ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳသည္ႏွင့္ လြတ္လပ္ၿပီဆိုၿပီး ေႂကြးေၾကာ္ကာ သာသနာအား ညိွဳးႏြမ္းေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တင္ခဲ့သည္။

(၂) သာသနာႏွစ္
ဘုရားပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီး (၃) လ ႏွင့္ (၄) ရက္

(၃) ေနရာ
ရာဇၿဂိဳလ္ျပည္ ေဝဘာရေတာင္ သတၱပဏၰိလိုဏ္ဂူ

(၄) ေခါင္းေဆာင္
အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အရွင္ဥပါလိ (ဝိနည္း) ႏွင့္ ညီေတာ္အာနႏၵာ (သုတၱန္ ႏွင့္ အဘိဓမၼာ)

(၅) သံဃာဦးေရ
ရဟႏၱာေပါင္း (၅၀၀)

(၆) မင္း
အဇာတသတ္မင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္
(၇) လ

- သုဘဒၵရဟန္းအားအေၾကာင္းျပဳၿပီး အရွင္မဟာကႆပမေထရ္မွ ဦးေဆာင္ၿပီး အရွင္ဥပါလိမွ ဝိနည္းေတာ္ကို၎၊ ညီေတာ္ အာနႏၵာမွ သုတၱန္ ႏွင့္ အဘိဓမၼာကို၎ သံဃာအစည္းအေဝး သို႔တင္သြင္းခဲ့သည္။
- ဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ဓမၼသည္ လြန္စြာမ်ားျပားလွသျဖင့္ တရား အစုအဖြဲ႔ အေသးမ်ား စုဖြဲ႔ျခင္းကုိ ဓမၼကၡႏၶာ ဖြဲ႔ျခင္းျဖင့္ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း စုစုေပါင္း (၈၄၀၀၀) ရရွွိခဲ့သည္။ ၎ကိုထပ္မံၿပီး သေဘာတရားတူရာ အလိုက္ အုပ္စုဖြဲ႔႔လိုက္ရာ အုပ္စု (၃) စုရရွိၿပီး ပိဋကတ္ (၃) ပံု ဟုေခၚတြင္သည္။
- ၎ပိဋကတ္ (၃) ပံုမွာ ဝိနည္းပိဋကတ္တြင္ ဓမၼကၡႏၶာ (၂၁၀၀၀)၊ သုတၱန္ပိဋကတ္တြင္ ဓမၼကၡႏၶာ (၂၁၀၀၀) ၊ အဘိဓမၼာပိဋကတ္တြင္ ဓမၼကၡႏၶာ (၄၂၀၀၀) ထည့္သြင္းကာ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။
- အစည္းအေဝး တက္ေရာက္ၾကေသာ ရဟႏၱာမ်ားသည္ ဘုရားရွင္အား မီခဲ့ၾကၿပီး အနီးကပ္ဆံုးတရားေတာ္မ်ား နာၾကားသင္ယူခဲ့ရသည့္ ပဋိသမၻိဒါပတၱ တန္ခိုးႀကီးမားၿပီး စင္ၾကယ္လွေသာ ရဟႏၱာႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
- ပထမအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္းကို ႏွုတ္(ပါးစပ္) ေပၚမွာသာ တင္ခဲ့ၾကၿပီး သံဃာအစည္းအေဝးတြင္ ပိဋကတ္ (၃) ပံု စတင္သတ္မွတ္ စီစဥ္ခဲ့ၾကစဥ္ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ တရားေတာ္မ်ား အကုန္လံုးျပည့္စံုမွု ျဖစ္မျဖစ္ (လိုေနလို႔ ထပ္ျဖည့္ရန္၎၊ ပိုေနလို႔ ႏုတ္ပယ္ရန္၎) ကိုစီစစ္ခဲ့ၾကရာ အားလံုးမွ ျပည့္စံုၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တညီတညြတ္တည္း သေဘာတူဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
- ဘုရားရွင္၏ ဓမၼကုိ မူရင္းအတိုင္း ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၿပီး လိုတိုးပိုေလ်ာ့ လံုးဝလုပ္ခြင့္မရွိ သံဃာေတာ္မ်ားမွ ေထရ္စဥ္ဝါစဥ္အလိုက္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကပါစို႔ ဟုသေဘာတူညီမွု ယူခဲ့ၿပီး ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာ ဟုေခၚတြင္ခဲ့ေပသည္။
- ရဟႏၱာ (၅၀၀) ေသာသံဃာထုေခါင္းေဆာင္ၿပီး အဇာတသတ္မင္းပါေသာ မင္းထု ႏွင့္ သာသနာဝင္အားလံုး ျပည္သူထုမွ ပစၥယာႏုဂၢဟ အျဖစ္ပံ့ပိုးကူညီခဲ့ၾကပါသည္။

ဒုတိယအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ
သာသနာႏွစ္ (၁၀၀) ၾကာၿပီးေနာက္ ဝဇၨီတုိင္းသားရဟန္းမ်ား (ေဒဝဒတ္၏ တပည့္မ်ား) မွ အဓမၼဝတၴဳ (၁၀) ပါးကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ ဥပမာ - ေနလက္တစ္သစ္လြဲသည္အထိ ထမင္းစားရန္၎၊ ေသႏု (အရက္ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့) ကို ေသာက္ရန္၎၊ ေရႊေငြမ်ားကို သာမာန္လူပုဂၢိဳလ္မ်ားကဲ့သို႔ ကိုင္တြယ္အသံုးျပဳရန္၎ စသျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္မွာ ေထရဝါဒ ဗုဒၶသာသနာေတာ္အား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္လာသျဖင့္ သာသနာညွိဳးႏြမ္းလာသည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီးတင္ခဲ့သည္။

(၂) သာသနာႏွစ္
(၁၀၀) ႏွစ္

(၃) ေနရာ
ေဝသာလီျပည္၊ ဝါဠဳကာရာမေက်ာင္း

(၄) ေခါင္းေဆာင္
အရွင္ယသမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အရွင္ေရဝတ ႏွင့္ အရွင္သဗၺကာမိ

(၅) သံဃာဦးေရ
ရဟႏၱာေပါင္း (၇၀၀)

(၆) မင္း
ကာလာေသာကမင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္
(၈) လ

- ဝဇၨီတိုင္းသားရဟန္းပ်က္မ်ားကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး အရွင္ယသမေထရ္မွ ဦးေဆာင္ၿပီး အရွင္ေရဝတ ႏွင့္ အရွင္သဗၺကာမိ ႏွစ္ပါးမွ အေမးအေျဖမ်ားျပဳလုပ္စီစစ္ခဲ့ၾကၿပီး ႏွုတ္ထက္အကၡရာတင္ခဲ့ၾကရာ (၈) လ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။ ရဟႏၱာ (၇၀၀) ေသာ သံဃာထု ကာလာေသာကမင္း၏ မင္းထု ႏွင့္ ျပည္သူလူထု ၏ အကူအညီရယူၿပီး ထု (၃) ထု ပူးေပါင္းၿပီး ရဟန္း ပ်က္မ်ားအား စီစစ္ခဲ့ရာမွ ရဟန္းပ်က္ေပါင္း (၁၀၀၀၀) ေက်ာ္အားႏွင္ထုတ္ခဲ့ရသည္။
- ၎ရဟန္းပ်က္ (၁၀၀၀၀) ေက်ာ္ကို တိုင္းျပည္မွ ႏွင္ထုတ္လိုက္ရာ ၎တို႔သည္ ဟိမဝႏၱာေတာင္ေျခဖက္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ရာ ၎ေနရာရွိ မင္းတစ္ပါးမွ သနားၿပီး ခိုလံွု ခြင့္ေပးလိုက္ရာမွ ၎တို႔သည္လည္း သဂၤါယနာစင္ၿပိဳင္တင္ခဲ့ၾကသည္။ ၎တို႔မွာ ႀကီးမားေသာ အင္အားရွိသျဖင့္ မဟာသံဃိကဂုိဏ္း ဟုေခၚဆိုၾကၿပီး ေဝသာလီ၌ က်န္ရွိခဲ့ၾကေသာ ရဟႏၱာ (၇၀၀) ပါေသာ အဖြဲ႔အား ဟီနယာနဂိုဏ္း ေသးငယ္ေသာအဖြဲ႔ ဟုေခၚတြင္ခဲ့ၾကသည္။
- သာသနာေတာ္ညိွဳးႏြမ္းလာေသာ အႏၱရာယ္ကို ကာကြယ္ရန္ သံဃာထု မင္းထု ျပည္သူလူထု (၃) ထုမွ ပူးေပါင္းၿပီး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ လာခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ေပသည္။

တတိယအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ
သာသနာႏွစ္ (၂၃၅) ႏွစ္ ၾကာၿပီးေနာက္ ပါဋလိပုတ္ျပည္တြင္ မိစၦာအယူရွိေသာရဟန္းအတု (၆၀၀၀၀) ေက်ာ္အထိ သာသနာအတြင္း အေယာင္ေဆာင္ၿပီး ဝင္ေရာက္လာၾကသည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တင္ခဲ့ရသည္။

(၂) သာသနာႏွစ္
(၂၃၅) ႏွစ္

(၃) ေနရာ
ပါဋလိပုတ္ျပည္ ၊ အေသာကာရုံေက်ာင္း

(၄) ေခါင္းေဆာင္
အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္

(၅) သံဃာဦးေရ
ရဟႏၱာေပါင္း (၁၀၀၀)

(၆) မင္း
သီရိဓမၼာေသာကမင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္
(၉) လ

- ရဟန္းအတု (၆၀၀၀၀) ေက်ာ္ သာသနာအတြင္းဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကၿပီး ကတံုးတံုးသကၤန္းစည္းသည္ ႏွင့္ ရဟန္းျဖစ္ၿပီး လုပ္ခ်င္သလို လုပ္ေနၾကရာ သာသနာလြန္စြာမွ ညွိဳးမွိန္လာခဲ့ၿပီး ဝိနည္းေတာ္ႏွင့္အညီက်င့္ၾကံအားထုတ္ေနၾကေသာ ရဟန္းအစစ္တို႔မွာ လြန္စြာခ်ဳိ ႔တဲ့ဒုကၡ ေရာက္ခဲ့ၾကရသည္။
- အရွင္တိႆမေထရ္ႀကီး ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၱာ (၁၀၀၀) ပါေသာ သံဃာထု၊ သီရိဓမၼာေသာကမင္း၏ မင္းထု ႏွင့္ သာသနာဝင္မ်ား ျပည္သူလူထု စေသာ ထု (၃) ထု ပူးေပါင္းၿပီး ႏွုတ္ထက္အကၡရာ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ရာ အခ်ိန္ (၉) လ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။
- အေယာင္ေဆာင္ဝင္လာေသာ ရဟန္းအတုမ်ားအား စီစစ္ၿပီး လူဝတ္လဲေစျခင္း သာသနာေတာ္မွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ျခင္းတို႔ျဖင့္ သာသနာေတာ္ ညွိဳးႏြမ္းေနမွုကို ျပန္လည္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾကေပသည္။
- သီရိဓမၼာေသာကမင္းသည္ သဂၤါယနာတင္ၿပီးေနာက္ ကိုးတိုင္းကိုးဌာန သာသနာျပဳအဖြဲ႔ ေစလႊတ္ၿပီး အႀကီးမားဆံုးေသာ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းကို ကမၻာအႏွံ႔ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ကမၻာ႔အင္ပါယာတစ္ခုလံုး၏ (၅) ပံု (၄) ပံု သည္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ လႊမ္းမိုးခဲ့ရသည္။
- ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ သာသနာေရာက္ရွိလာရျခင္းသည္ သုဝဏၰဘူမိ သာသနာျပဳအဖြဲ႔ မွ အရွင္ေသာဏ ႏွင့္ အရွင္ဥတၱရမေထရ္ (၂) ပါး ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၱာ (၅) ပါးအဖြဲ႔၏ သထံုဖက္မွ ဝင္ေရာက္ သာသနာျပဳရာမွ အစျပဳၿပီး ေရာက္ရွိလာရျခင္းျဖစ္သည္။

စတုတၳအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ
သာသနာႏွစ္ (၄၅၀) ၾကာေသာ္ သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံသို႔ သာသနာကူးေျပာင္းလာခဲ့ရာတြင္ အငတ္ေဘးႏွင့္ သူပုန္ေဘးႀကီး (၁၂) ႏွစ္ ၾကာ က်ေရာက္ခဲ့ရသျဖင့္ သံဃာအစစ္မ်ား ဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကမွုကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တင္ခဲ့သည္။

(၂) သာသနာႏွစ္
(၄၅၀) ႏွစ္

(၃) ေနရာ
သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံ၊ မလယဇနပုဒ္၊ အေလာကလိုဏ္ဂူ

(၄) ေခါင္းေဆာင္
အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္

(၅) သံဃာဦးေရ
ရဟႏၱာေပါင္း (၅၀၀)

(၆) မင္း
ဝဋၬဂါမဏိမင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္
တစ္ႏွစ္

- သီရိဓမၼာေသာကမင္း၏ သားေတာ္ရဟႏၱာမဟိႏၵ ႏွင့္ သမီးေတာ္ရဟႏၱာ သဃၤမိတၱာေထရီ တို႔ ျပဳခဲ့ေသာ သာသနာသည္ သီဟိုဠ္တြင္ ထြန္းကားခဲ့ရာမွ အငတ္ေဘး ႏွင့္ သူပုန္ေဘးမ်ား (၁၂) ႏွစ္ၾကာေပၚေပါက္သျဖင့္ ဒါယကာ ဒါယိကာမမ်ားမွ ပစၥည္းေလးပါးပံ့ပိုးမွု မရွိေတာ့သျဖင့္ ဝိနည္းေလးစားေသာ သံဃာအစစ္တို႔သည္ ဒုကၡေရာက္ၾကရသည္။
- အခ်ဳိ႔ေသာ သံဃာအစစ္တို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ ဓမၼမ်ား မေပ်ာက္ ပ်က္ရေလေအာင္ ႏွုတ္ျဖင့္ရြတ္ဆိုရင္း သဲေသာင္ေပၚတြင္ ဗိုက္ေပၚသဲမ်ားတင္ၿပီး မေမ့ေလ်ာ့ေအာင္ ရြတ္ဖတ္ထိန္းသိမ္းေနၾကသည္။ အခ်ဳ႔ိေသာ သံဃာတို႔တြင္လည္း လြန္စြာခ်ဳ႔ိတဲ့ လာၾကသျဖင့္ နီဝရဏတရားမ်ား လႊမ္းမိုးလာၾကသည္။
- သူပုန္ေဘး (၁၂) ႏွစ္ကာလၿပီးဆံုးခ်ိန္တြင္ သာသနာလြန္စြာ ညွိဳးမွိန္ေနသျဖင့္ အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၱာ (၅၀၀) တို႔ ပါဝင္ေသာ သံဃာထု၊ အေထာက္အပံ့ ျပဳၾကေသာ ဝဋၬဂါမဏိမင္း၏ မင္းထု၊ သာသနာဝင္မ်ား ျပည္သူလူထု ထု (၃) ထု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြတ္ၾကသည္။
- ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားသည္ ႏွုတ္ထက္ အကၡရာတင္လွ်င္ေနာင္တြင္ အလြယ္တကူ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားႏုိင္သည္ကို သိလာသျဖင့္ မွတ္တမ္းအျဖစ္ ေပရြက္္ေပၚေရးတင္ၿပီး ေပထက္အကၡရာ တင္ခဲ့ရာ တစ္ႏွစ္ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။

ပဥၥမအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ
သာသနာႏွစ္ (၂၄၁၅) ၾကာၿပီးေနာက္ စတုတၳ ႏွင့္ ပဥၥမအႀကိမ္ၾကားတြင္ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀၀) ခန္႔ ၾကာျမင့္ခဲ့သည့္အတြက္ ေပရြက္ေပၚတင္ထားမွု သည္ ရာသီဥတု ႏွင့္ ပိုးမႊားအႏၱရာယ္ တို႔ေၾကာင့္ ၾကာရွည္ခံႏုိင္မွု မရွိဘဲ ျဖစ္လာျခင္း မူကြဲမ်ားျဖစ္ေပၚလာျခင္းတို႔အေပၚ အေၾကာင္းျပဳ၍ တင္ခဲ့သည္။

(၂) သာသနာႏွစ္
(၂၄၁၅) ႏွစ္

(၃) ေနရာ
ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ မႏၱေလးၿမိဳ ႔ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္

(၄) ေခါင္းေဆာင္
အရွင္ဇာဂရမေထရ္

(၅) သံဃာဦးေရ
ရုိးရုိးသံဃာေပါင္း (၂၄၀၀)

(၆) မင္း
မင္းတုန္းမင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္
ႏွုတ္ျဖင့္ရြတ္ (၅) လ (၃) ရက္
ေက်ာက္ထက္တင္ (၇) ႏွစ္ ၊ (၆) လ၊ (၁၄) ရက္

- သာသနာႏွစ္ (၂၄၁၅) ႏွစ္ ၾကာေသာ္ ေပရြက္ေပၚတင္ထားေသာ ပိဋကတ္ (၃) ပံုတို႔သည္ ရာသီဥတု ႏွင့္ ပိုးမႊားအႏၱရာယ္တို႔ေၾကာင့္ ပ်က္စီးလာခဲ့ျခင္း ႏွင့္ အခ်ိဳ ႔မူကြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အရွင္ဇာဂရမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ ရဟန္း (၂၄၀၀) ပါဝင္ေသာ သံဃာထု သည္ ေထာက္ပံ့ကူညီေပးေသာ မင္းတုန္းမင္း၏ မင္းထု ႏွင့္ သာသနာဝင္မ်ား ျပည္သူလူထု စေသာ ထု (၃) ထု ပူးေပါင္းၿပီး မႏၱေလးၿမိဳ ႔ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ တြင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကသည္။
- ႏွုတ္ျဖင့္ရြတ္ဆိုတင္ခဲ့ျခင္းသည္ (၅) လ ႏွင့္ (၃) ရက္ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ပိဋကတ္ေတာ္ မ်ားကို ကမၻာတည္သ၍ ၾကာရွည္ မပ်က္စီးရေလေအာင္ စက်င္ေက်ာက္ျပား အေပၚ ၌ ထြင္းထုေရးသားခဲ့ရာ စက်င္ေက်ာက္ျဖဴအျပားေပါင္း (၇၂၉) ခ်ပ္ ရရွိခဲ့ၿပီး အခ်ိန္အားျဖင့္ (၇) ႏွစ္၊ (၆) လ ႏွင့္ (၁၄) ရက္ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး ယေန႔တိုင္ မႏၱေလးေလာကမာရဇိန္ ဘုရားဝင္းအတြင္း ၌ ကမၻာ႔အႀကီးဆံုးစာအုပ္ (The World Biggest Book) ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ ကမၻာေပၚတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဂုဏ္ေဆာင္မွတ္တိုင္ႀကီးအျဖစ္ လြန္စြာထင္ရွားခဲ့ေပသည္။

ဆဌမအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ
သာသနာထြန္းကားရာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တစ္ပါးေသာ ဘာသာဝင္တို႔၏ သူ႔ကၽြန္ဘဝေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္ (၁၀၀) ခန္႔ သာသနာညွိဳးႏြမ္းခဲ့မွု အေပၚ အေၾကာင္းခံၿပီး သာသနာႏွစ္(၂၄၉၈) ႏွစ္တြင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ရသည္။

(၂) သာသနာႏွစ္
(၂၄၉၈) ႏွစ္

(၃) ေနရာ
ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ ႔ ကမၻာေအးကုန္းေျမ၊ မဟာပါသာဏလိုဏ္ဂူ

(၄) ေခါင္းေဆာင္
ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ အရွင္ေရဝတ၊ မဟာစည္ဆရာေတာ္ အရွင္ေသာဘဏ၊ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ ဦးဝိစိတၱသာရာဘိဝံသ

(၅) သံဃာဦးေရ
ရုိးရုိးသံဃာေပါင္း (၂၅၀၀)

(၆) မင္း
ဖဆပလ ဦးႏု အစိုးရ

- ဗုဒၶသာသနာထြန္းကားဆံုးျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ သူ႔ကၽြန္ဘဝ ႏွစ္ (၁၀၀) ခန္႔ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး သာသနာေတာ္လြန္စြာ ညိွဳးႏြမ္းလာခဲ့သည္။ သူ႔ကၽြန္ဘဝမွ လြတ္ေျမာက္လာသည္ႏွင့္ သာသနာႏွစ္ (၂၄၉၈) ႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ ႔ ကမၻာေအးကုန္းေျမ၊ မဟာပါသာဏလိုဏ္ဂူတြင္ ဆဌမအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ၿပီး သာသနာေတာ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ရသည္။
- ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္၊ မဟာစည္ဆရာေတာ္ ႏွင့္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္ေသာ ရဟန္း (၂၅၀၀) တြင္ ေထရဝါဒႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္ေသာ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ လာအို၊ ကေမၻာဒီးယား၊ သီရိလကၤာ ႏုိင္ငံ (၅) ႏုိင္ငံမွ ရဟန္းမ်ား ပါဝင္ေသာ သံဃာထု၊ ဖဆပလ ဦးႏု အစိုးရ ဦးေဆာင္ေသာ မင္းထု ႏွင့္ သာသနာဝင္ မ်ား ျပည္သူလူထု စေသာ ထု (၃) ထု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြတ္ၿပီး ယခင္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ေက်ာက္ျပားေပၚမွာ ဖတ္ေနရာမွ အလြယ္တကူဖတ္မွတ္ ေလ့လာႏုိင္ရန ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို စာအုပ္မ်ားေပၚ တြင္ ကူးေျပာင္း ရုိက္ႏွိပ္ၿပီး ဆဌမအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ၿပီး သာသနာေတာ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾကသည္။
- ယခုအခ်ိန္တြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ပိဋကတ္ (၃) ပံု စလံုးသည္ စာအုပ္မ်ားေပၚတြင္ ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္သျဖင့္ မည္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မဆို ေနရာမေရြး၊ အခ်ိန္မေရြး အလြယ္တကူ ဖတ္မွတ္ ေလ့လာႏုိင္လာၿပီး သာသနာေတာ္ သန္႔ရွင္း တည္တံ့ ျပန္႔ပြားေရးအတြက္လည္း အထူးအေရးပါလွေပသည္။

ဘုရားသာသနာအက်င့္ႏွစ္ျဖာ

ဘုရားရွင္၏ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းတြင္-
(၁) ပရိယတၱိသာသနာသည္ တရားေဟာ တရားျပ စာေပဖတ္မွတ္ သင္ၾကားျခင္း လုပ္ငန္း (စာသင္တိုက္မ်ား၊ တရားပြဲမ်ား ) ႏွင့္
(၂) ပဋိပတၱိသာသနာသည္ မိမိဗဟုသုတျဖင့္ သိရေသာစစ္မွန္ေသာတရားေတာ္မ်ားကို ခႏၶာတြင္းမွာ သိျမင္လာေအာင္ ကိုယ္တိုင္ရွုမွတ္ေလ့က်င့္ ရေသာလုပ္ငန္း (ဝိပႆနာရိပ္သာမ်ား ၌ အားထုတ္ျခင္း) မ်ားကိုသာ အက်င့္ (၂) ျဖာ ဟု ေခၚဆိုရေပမည္။