အဘိတၳေရထ ကလ်ာေဏ၊
ပါပါစိတၱံ နိဝါရေယ။
ဒႏၶံဟိကေရာေတာ ပုညံ၊
ပါပသၼိ ံ ရမတိမေနာ။
ပါပါစိတၱံ နိဝါရေယ။
ဒႏၶံဟိကေရာေတာ ပုညံ၊
ပါပသၼိ ံ ရမတိမေနာ။
ပုညံ = ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈကို၊ ဒႏၶံ = ႏုံ႔ႏုံ႔ေႏွးေႏွး၊ ကေရာေတာ = ျပဳတတ္ေသာ သူ၏၊ မေနာ = စိတ္သည္၊ ပါပသၼိ ံ= မေကာင္းမႈ၌၊ ဟိယသၼာ = အၾကင္ေၾကာင့္၊ ရမတိ = ေမြ ႔ေလ်ာ္၏၊ တသၼာ = ထို႔ေၾကာင့္၊ ကလ်ာေဏ = ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈ တို႔ကို၊ အဘိတၳေရထ = လ်င္ျမန္ေစာစြာ ျပဳလုပ္ ရာ၏၊ ပါပါ = မေကာင္းမႈမွ၊ စိတၱံ = စိတ္ကို၊ နိဝါရေယ = တားျမစ္ ရာ၏။
စိတ္သည္ ေကာင္းမႈ ျပဳသည္၌ ေႏွာင့္ေႏွး၍ မေကာင္းမႈ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ တတ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္းမႈတို႔ ကို အေဆာ တလ်င္ ျပဳ၍၊ မေကာင္းမႈမွ စိတ္ကို တားျမစ္ရာ၏။
စိတ္သည္ ေကာင္းမႈ ျပဳသည္၌ ေႏွာင့္ေႏွး၍ မေကာင္းမႈ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္ တတ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္းမႈတို႔ ကို အေဆာ တလ်င္ ျပဳ၍၊ မေကာင္းမႈမွ စိတ္ကို တားျမစ္ရာ၏။
မူလ ဂါထာ မွာပါတဲ့ " ပါပသၼိ ံ ရမတိ မေနာ " ဆိုတဲ့ ပါဠိကို အမ်ားအားျဖင့္ ၾကားဖူးနားဝ ရွိေနၾကပါတယ္။ အဓိပၸာယ္လည္း သိေနၾကပါတယ္။ စိတ္ဆိုတာ မေကာင္းတဲ့ ေနရာမွာ ေမြ႔ေလ်ာ္ တယ္ေပါ့။ အဲဒါကို တစ္ခုပဲ ဲကြက္ယူ လို႔ေတာ့ ျမတ္စြာဘုရား သခင္၏ အလိုေတာ္ကို လူငယ္အမ်ား အဖို႔ ရိပ္မိ ႏုိင္ၾက စရာမရွိဘူး။ စိတ္ဆိုတာ မေကာင္းမႈမွာ ေမြ႔ေလ်ာ္စၿမဲပဲ ေလလို႔ ထံုးစံ တစ္ခုလို နိယာမ တရားလို မွတ္ယူ လက္ခံသြား မွာ စိုးရတယ္။ ဂါထာ အျပည့္အစံုကို ဆင္ျခင္မွွသာလွ်င္ ဘုရားသခင္၏ အလိုေတာ္ကို သိရွိ သံုးေဆာင္ႏိုင္ၾကလိမ့္မည္ပင္။
စိတ္ဆိုတာ မေကာင္းမႈမွာ ေမြ႔ေလ်ာ္တတ္တာေၾကာင့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ လုပ္မည္ႀကံလွ်င္ ျမန္ျမန္သာလုပ္လိုက္ပါ။ နည္းနည္းေလး ေႏွာင့္ေႏွးေနရင္ မေကာင္းမႈမွာ ေမြ ႔ေလ်ာ္တဲ့စိတ္က ေကာင္းမႈကုသိုလ္ကို မလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ေႏွာင့္ယွက္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီ စိတ္ကို ႏိုင္ေအာင္ တားျမစ္ပါတဲ့ အဲဒီလိုအားလံုးကို ၿခံဳယူမွ ယထာဘူတက်ပါလိမ့္မည္။
စိတ္ဆိုတာ ႏြားေပႏြားကတ္ႏွင့္တူတယ္။ အဲဒီႏြားကို လွည္းအဆြဲခိုင္းတဲ့အခါ ေျဖာင့္ေျဖာင့္တန္းတန္း မဆြဲခ်င္ဘဲ လမ္းမွဖဲ့၍ သြားခ်င္သြားတတ္ၾကတယ္။ အဲဒါကို သူ႔အတိုင္းလႊတ္ထားလို႔ေတာ့ ကိုယ္လိုရာ ခရီးမေရာက္ဘဲ ဒုကၡသာ ေရာက္စရာရွိတယ္။ လွည္းလမ္းမွ ေသြဖည္ၿပီးေတာ့ ခ်ိဳင့္ထဲက်င္းထဲ ဆြဲခ်င္လည္း ဆြဲသြားလိမ့္မည္။ ကမ္းပါးေခ်ာက္ပါးသို႔လည္း ဆြဲခ်င္ဆြဲသြားလိမ့္မည္။ ဒါကို ေမာင္းတဲ့သူက နဖားႀကိဳးနဲ႔ ထိန္းၿပီးေမာင္းမွ ခရီးေရာက္ေပလိမ့္မည္ အမွန္ပင္။
သေဘာကေတာ့ စိတ္ကို စိတ္န႔ဲပဲ ျပန္ၿပီး ထိန္းေက်ာင္းျပဳျပင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။
ဤေနရာတြင္ အဘိဓဇမဟာရဌဂုရု မစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ၾသဝါဒတစ္ခုကို သတိရလိုက္မိသည္။
“ တစ္ခါတေလ - ကိုယ့္စိတ္ကို (ခြ) လုပ္ေပးရတယ္ကြယ့္၊ (ဆန္႔က်င္ရမည္)၊ ဘယ္လိုလဲဆိုရင္ ဘုရားရွိခိုးခ်ိန္မွာ အပ်င္းထူၿပီး ေတာင္ေတာင္ဤဤ ဆင္ေျခေတြနဲ႔ ေပကတ္ကတ္ လုပ္ေနခ်င္တယ္၊ ရွိမခိုးခ်င္ဘူး၊ အဲဒီ ရွိမခိုးခ်င္တဲ့စိတ္ကို အရြဲ ႔ တိုက္ၿပီးေတာ့ ရွိခိုးျဖစ္ေအာင္ ရွိခိုးျပစ္လိုက္ရတယ္၊ သင္းကို အရႈံးမေပးလိုက္ရဘူး၊ သူမလုပ္ခ်င္ပါဘူး ဆိုတာကို ဇြတ္လုပ္ပစ္ရတယ္၊ သို႔ကလို အလားတူေကာင္းမႈကုသိုလ္တစ္ခုခုမွာ သူက မလုပ္ခ်င္ျပန္ဘူး၊ ဆင္ေျခအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြနဲ႔ ကန္႔ကြက္ဖင့္ႏြဲ႔ ေနျပန္ေရာ၊ အဲဒီအခါက်ေတာ့လဲ ‘ ကဲ - နင္မလုပ္ခ်င္ေပမယ့္ ငါလုပ္လိုက္တယ္ ‘ လို႔ ကိုယ္ကဇြတ္လုပ္ပစ္ရတယ္၊ မေကာင္းမႈအကုသိုလ္အမႈက်ေတာ့ သူက သိပ္လုပ္ခ်င္တယ္၊ လုပ္ေတာ့မယ္ လုပ္ေတာ့မယ္လို႔ တကဲကဲ ခဏခဏ ျဖစ္တယ္၊ အဲ့ဒါကို ကိုယ္က ‘ နင္လုပ္ခ်င္ေပမယ့္ ငါမလုပ္ဘူးဟဲ့ ‘ လို႔ (ခြ) တိုက္ေပးရတယ္၊ အဲဒီေတာ့ သူအရႈံးေပးသြားရတာေပါ့၊ ကိုယ့္မွာလည္း အကုသိုလ္မျဖစ္လိုက္ေတာ့ဘူး “ - ဟူ၍ မိန္႔ေတာ္မူထားသည္။
ဆရာေတာ္ႀကီး၏ စကားမွာ ပို၍ ရွင္းသည္၊ ပို၍ သေဘာေပါက္သည္၊ ပို၍ နားလည္ႏိုင္စရာရွိသည္။ ထို႔အတြက္ ၾကည္ညိဳမိပါသည္။
မိဘဘိုးဘြားမ်ားက ေျပာေသာ စကားတစ္ခုရွိပါေသးသည္။ လူတိုင္းမွာ ကိုယ္ေစာင့္နတ္ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါး ရွိတယ္တဲ့။ မေကာင္းေသာနတ္က ေျခာက္ပါး၊ ေကာင္းေသာနတ္က ေျခာက္ပါးတဲ့။ မေကာင္းေသာ နတ္ေျခာက္ပါးက မေကာင္းမႈေတြကို ေသြးေဆာင္ႏႈိးေဆာ္ေလ့ ရွိတယ္တဲ့။ ေကာင္းတဲ့နတ္ေျခာက္ပါးက မေကာင္းမႈေတြကို ဟန္႔တားၿပီးေတာ့ ေကာင္းတဲ့ကုသိုလ္ေတြျဖစ္ေအာင္ တိုက္တြန္းေပးတယ္တဲ့။
အဲသည္ေနရာမွာ မေကာင္းတဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးဆိုတာက မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ ဆိုတဲ့ အာယတနေျခာက္ပါးကို အမွီျပဳၿပီး မေကာင္းမႈျဖစ္ေအာင္ တိုက္တြန္းတဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးကို ေျပာတာ - ဟုဆိုလိုၾကပါသည္။
ေကာင္းတဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးက အဲသည္ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ကို အမွီျပဳၿပီးေတာ့ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ ႏႈိးေဆာ္တဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးကို ေျပာစမွတ္ ရွိၾကသည္။ အဲဒီမွာ မေကာင္းတာ လုပ္မယ္ႀကံရင္ ေကာင္းတဲ့နတ္က ဖ်က္တယ္တဲ့။ အဲဒီအခါမွာ မိမိကိုယ္တိုင္က ေကာင္းမႈကုိ လုပ္ျဖစ္ေအာင္ ေကာင္းတဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးဖက္က (စစ္ကူ) ေပးရသတဲ့၊ အဲသည္စကားဟာ ကေလးမ်ား လိမၼာေစႏိုင္တဲ့ ပညာေပးပံုျပင္ တစ္ခုျဖစ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသာဘိဝံသ၏ သရုပ္ျပအဘိဓာန္၌ ကိုယ္ေစာင့္နတ္ ဆယ့္ႏွစ္ပါး - ဟူ၍ ဤသို႔ပါရွိပါသည္။
(၁) သတၱဘာဂနတ္ = နဖူးစာကို ေရးမွတ္တတ္သည္။
(၂) သူရႆတီနတ္ = ပညာကို ပြားေစတတ္သည္။
(၃) သက်နတ္ = စည္းစိမ္ဥစၥာကို ေပးေစတတ္သည္။
(၄) မဟိရာဇာနတ္ = အိပ္မက္ကို ေပးေစတတ္သည္။
(၅) ဝါမသူရနတ္ = နိမိတ္ကို ေပးေစတတ္သည္။
(၆) ဇနသူရနတ္ = အလွဴေပးသည္ကို ေပးေစတတ္သည္။
(၇) ကရဝါနတ္ = ကာမသုခကို ေပးေစတတ္သည္။
(၈) ေယာတိကနတ္ = သြားလိုရာလိုက္၍ ေစာင္မတတ္သည္။
(၉) ကလ်ာဏမိတၱနတ္ = ေကာင္းေသာစကားကို မွတ္သားတတ္သည္။
(၁၀) စႏၵာေဒဝီနတ္ = က်က္သေရကို ေစာင့္တတ္သည္။
(၁၁) နရိႏၵာ ေဒဝီနတ္ = အိပ္ေသာအခါ ဦးေခါင္းရင္းက ေစာင့္ေရွာက္တတ္သည္။
(၁၂) ကာလကဏၰီနတ္ = ယုတ္မာေသာ ကံသံုးပါးကို အားေပးတတ္သည္။
(ေရွးေဟာင္း ပုရာဏ္ဟိႏၵဴက်မ္းမ်ား၏ အဆိုအမိန္႔ျဖစ္ဟန္တူပါသည္။)
ဓမၼပဒ ဝတၳဳမွာၾကည့္လွ်င္ လင္မယား ႏွစ္ေယာက္ေပါင္းမွ အေပၚရုံအဝတ္ တစ္ထည္တည္းသာရွိတဲ့ ဧကသာဋက ဇနီးေမာင္ႏွံ တို႔ရဲ ႔ အေၾကာင္းကို ေတြ ႔ရ ေပလိမ့္မည္။
ဧကသာဋကဆိုတဲ့ ပါဠိကိုက တစ္ထည္တည္းေသာ အေပၚ ရုံပုဆိုးလို႔ အဓိပၸာယ္ရပါသည္။
အေနာက္ မဇၥ်ိမတိုင္းသား ပုဏၰားလူမ်ဳိးတို႔ ဆိုေတာ့ သူတို႔ရ့ဲ အကၤ်ီမ်ားအေပၚမွာ ထပ္၍ လႊမ္းၿခံဳစရာ အေပၚရုံပုဆိုးကို အသံုးျပဳေလ့ ရွိၾကတယ္။ ထသြားထလာ လူထဲသူထဲ သြားတဲ့အခါမွ သံုးတဲ့ သားသားနားနား အဖိုးထိုက္ အဖိုးတန္ ပစၥည္းတစ္ခုေပါ့။ အဲဒါကလည္း တစ္ထည္တည္းရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဧကသာဋကပုဏၰားလင္မယားလို႔ အမည္တြင္တယ္။ အလွဴအတန္း ပြဲေနပြဲထိုင္ သြားရမည္ဆိုလွ်င္ လင္ျဖစ္သူက သြားလွ်င္ မယားက အိမ္မွာေနခဲ့ရတယ္။ မယားျဖစ္သူက သြားရမည့္ပြဲမ်ဳိးဆိုလွ်င္ လင္ျဖစ္သူက အိမ္မွာ ေနခဲ့ရတယ္။ တစ္ေယာက္တလဲစီသာ ဝတ္ႏိုင္ၾကတယ္ေပါ့ေလ။
သူတို႔လင္မယားဟာ ပစၥည္း မခ်မ္းသာေပမယ့္ ရတနာသံုးပါးကို သဒၶါျမတ္ႏိုးတဲ့ စိတ္ေကာင္း စိတ္ျမတ္ ရွိၾကပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္ကို ဘုရားဖူးရေအာင္ တရားေတာ္နာရေအာင္ သြားၾကရမယ့္ ကိစၥာမွာေတာ့ လင္စံုမယားဖက္ အတူတကြ မသြားႏိုင္ၾကရွာပါဘူး။ လူေတာတိုးစရာ အဝတ္က တစ္ထည္တည္း ရွိတာဆိုေတာ့ေပါ့ေလ။
ဒီေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ၊ လူျမင္သူျမင္ ေန႔လယ္ေန႔ခင္းမွာ မယားျဖစ္သူက ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္ကို သြားရပါတယ္။ မိန္းမသားဆိုေတာ့ မိမိဆင္ယင္ထားတဲ့ အဝတ္အထည္ လွလွေလးကို သူမ်ားက ျမင္ေစခ်င္ေသးတယ္ေပါ့။ မယားျဖစ္သူက ျပန္လာလို႔ ညဦးပိုင္း ေရာက္ခါမွ လင္ျဖစ္သူက ေက်ာင္းေတာ္ကိုသြားၿပီး တရားနာရပါတယ္။ တစ္ေန႔ေသာ ညဦးပိုင္းမွာ ပုဏၰားႀကီးက အေပၚရုံပုဆိုးကို ၿခံဳ၍ ေဇတဝန္ေက်ာင္းမွာ ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္ကို နာယူေနပါတယ္။ အဲသလို တရားေတာ္ကို နာေနရင္းက ျမတ္စြာဘုရားကို ပီတိငါးျဖာျဖင့္ ၾကည္ညိဳလာပါတယ္။ ပီတိဆိုတာ ႏွစ္သက္ျခင္းကို ေခၚပါတယ္။ ငါးပါးအျပားရွိတယ္။
၁။ ခုဒၵကာပီတိ = ၾကက္သီးေမြးညင္းထလာေသာ ႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
၂။ ခဏိကာပီတိ = လွ်ပ္စီးျပက္သကဲ႔သို႔ ရႊင္ပ်ႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
၃။ ၾသကၠႏၱိကပီတိ = လႈိင္းထသလို ခံစားရေသာႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
၄။ ဥေဗၺဂါပီတိ = တစ္ကိုယ္လံုး ႄကြတက္သြားေတာ့မတတ္ ႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
၅။ ဖရဏာပီတိ = တစ္ကုိယ္လံုး ဂြမ္းဆီထိသကဲ့သို႔ အိမ့္သြားေသာႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
အဲသည္လို ပီတိငါးမ်ဳိးႏွင့္ ၾကည္ညိဳလြန္းရွာလို႔ မိမိအေပၚရုံပုဆိုးကို သကၤန္းလ်ာ အျဖစ္ လွဴဒါန္းလိုတဲ့ စိတ္မ်ား တဖြားဖြားေပၚေနပါတယ္။ အဲဒီလို ေပၚေနၾကားကပဲ -
“ တို႔လင္မယားမွာ ဒီပုဆိုး တစ္ထည္တည္းသာ ရွိတယ္၊ ယခုေသာ္မွ တစ္ေယာက္သြားရင္ တစ္ေယာက အိမ္မွာ ေနရစ္ခဲ့ရတယ္၊ ဗုဒၶသခင္အား လွဴဒါန္းလိုက္ရင္ တို႔လင္မယား ႏွစ္ေယာက္စလံုး ၿမိဳ ႔ထဲကို ဘယ္သူမွ ထြက္လာႏိုင္ေတာ့မယ္ မဟုတ္ဘူး၊ လွဴလို႔ မျဖစ္ေသးပါဘူးေလ “ လို႔ စဥ္းစားၿပီး တြန္႔တိုေနမိျပန္တယ္။
ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္ျမတ္က တရားေဟာေတာ္မူလ်က္ရွိတယ္။ ပုဏၰားႀကီးကလည္း တရားနာလ်က္ပဲရွိတယ္။ လွဴဒါန္းခ်င္တဲ့စိတ္က ထပ္ဆင့္ေပၚေပါက္လာျပန္တယ္။ လွဴလို႔ မျဖစ္ေသးပါဘူးေလ ဆိုတဲ့စိတ္ကလည္း ဟန္႔တားေနျပန္တယ္။
လွဴလိုတဲ့စိတ္က သဒၶါတရား၊
မလွဴလိုတဲ့စိတ္က မေစၦရတရား၊
ရတနာသံုးပါးကို ယံုၾကည္ေသာစိတ္ႏွင့္ ရက္ေရာစြာ လွဴဒါန္းလိုတာက ကုသိုလ္တရား၊ မလွဴျဖစ္ေအာင္ တြန္႔တုိဖ်က္ဆီးေနတာက အကုသိုလ္တရား။
ပုဏၰားႀကီးရဲ ႔ နာမ္ခႏၶာမွာ သဒၶါစိတ္ႏွင့္ မေစၦရစိတ္ အႀကိတ္အနယ္ တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကတယ္။ လူကသာ ရိုရိုေသေသ တရားနာေနရေသာ္လည္း သူ႔စိတ္ထဲမွာေတာ့ သဒၶါစိတ္ႏွင့္ မေစၦရစိတ္ တို႔က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တိုက္ခိုက္ေနၾကတဲ့အတြက္ ပင္ပန္းရေနရတယ္၊ ေခၽြးသီးေခၽြးေပါက္မ်ားပင္ စို႔ထြက္လာၾကတယ္။ ညဥ့္ဦးယံ ကုန္ဆံုးလို႔ သန္းေခါင္ယံ ေရာက္ခဲ့ရပါၿပီ။ စစ္ပြဲက မၿပီးေသးပါဘူး။ ဘယ္သူ႔ကိုမွလည္း ဘယ္သူက မႏိုင္ၾကေသးပါဘူး။ မိမိကိုယ္တိုင္ ဒီအဝတ္ပုဆိုးျဖင့္ အိမ္ထဲမွ မထြက္ရတာထက္ မိမိ၏ ဇနီး ပုေဏၰးမ ခမ်ာ လွလွပပ ဝတ္ဆင္ၿပီး အိမ္ထဲမွ မထြက္ရမွာကို ပူပင္ေၾကာင့္ၾကေနမိတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ မိုးေသာက္ယံသာ ေရာက္လာပါေရာ၊ စစ္ပြဲက မၿပီးတဲ့အျပင္ ႀကီးသည္ထက္ ႀကီးေနေတာ့တယ္။ နာမ္ခႏၶာ စစ္ပြဲတို႔ရဲ့ စစ္ေျမျပင္ ျဖစ္ေနရတဲ့ ရုပ္ခႏၶာႀကီးမွာလည္း ပင္ပန္းလွၿပီ၊ ဆင္းရဲလွၿပီတကား။
အေရွ႔ေလာကဓာတ္မွ အရုဏ္က အမိုက္တိုက္မ်ားကို ေဖာက္ထြင္း၍ ပီပီျပင္ျပင္ လင္းေရာင္ျခည္ သန္းလာခဲ့ၿပီး အရုဏ္လင္းေရာင္ျခည္ ႏွင့္အတူ ပုဏၰားႀကီး၏ စိတ္မွာလည္း လင္းေရာင္ျခည္ ထြက္လာခဲ့သည္။
ငါဒီအဝတ္ပုဆိုးကို ဘာျဖစ္လို႔ ႏွေျမာတြန္႔တိုေနရတာလဲ၊ ငါတြန္႔တိုေနတာဟာ အဝတ္ပုဆိုးကို ႏွေျမာလို႔ မဟုတ္ပါဘူး၊ ငါ့မယား ပုေဏၰးမ လွလွပပ မဝတ္ရမွာ ဆိုးတဲ့ စိတ္ေၾကာင့္ပါ။
အဲဒီအဝတ္ပုဆိုးကို မဝတ္ရလို႔ ငါ့မယားကို လူတကာက အရုပ္ဆိုးသြားၿပီလို႔ ေျပာၾကမလား၊ ေျပာၾကပါေစေပါ့။ ဒီအဝတ္ပုဆိုးကို မဝတ္ရလို႔ ပုေဏၰးမက ငါ့ကို ၿငိဳျငင္ၿပီး အျပစ္တင္မလား၊ တင္ပါေစေပါ့။ ဒီပုဆိုးကို မဝတ္ရလို႔ သူေသသြားမလား၊ မေသပါဘူး။
ငါ့မွာေကာ ဒီပုဆိုးမတင္လႊမ္းရလို႔ ၿမိဳ႔ထဲမထြက္ႏိုင္ဘူးလား၊ ထြက္ႏိုင္သားပဲ။ တရားနာမလာႏိုင္ဘူးလား၊ လာႏုိင္သားပဲ။ ဒါျဖင့္ ငါ့မယားအတြက္ေရာ ငါ့အတြက္ေရာ ဒီပုဆိုးနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး သံေယာဇဥ္ျပတ္ၿပီေပါ့၊ သံေယာဇဥ္ ျပတ္ရင္ တဏွာျပတ္ၿပီေပါ့၊ တဏွာျပတ္ရင္ ေလာဘမျဖစ္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ေလာဘမျဖစ္ရင္ အေလာဘေပါ့။ အေလာဘဆိုရင္ စြန္႔ႏိုင္ေသာ စာဂေပါ့။ စာဂကို သဒၶါနဲ႔တြဲရင္ မေစၦရဟာ ဘာခံႏိုင္မွာလဲ။
သူကိုယ္တိုင္ သဒၶါစိတ္စစ္သည္ေတာ္မ်ားဘက္က စစ္ကူေပး၍ ရြပ္ရြပ္ခၽြံခၽြံဝင္၍ တိုက္လိုက္တယ္။ အဲသည္ေတာ့မွ မေစၦရစစ္တပ္ဟာ ဖရိုဖရဲ ၿပိဳကြဲၿပီး အလူးအလဲျဖင့္ ထြက္ေျပးေတာ့တယ္။ အဲသည္လို ႏိုင္တဲ့အခိုက္မွာ တြန္႔ဆုတ္ ႏံု႔ေႏွးမေနေတာ့ဘဲ အေပၚရုံကို ကိုယ္ကခြာ၍ ဗုဒၶဘဂဝါ၏ ေျခေတာ္ရင္းတြင္ ျဖန္႔ခင္းလိုက္တယ္။
“ တပည့္ေတာ္ကို သနားခ်ီးေျမွာက္ေသာအားျဖင့္ ဤပုဆိုးကို အလွဴခံေတာ္မူပါဘုရား “
ျမတ္စြာဘုရားက ဆိတ္ဆိတ္ေနေတာ္မူျခင္းအားျဖင့္ လက္ခံေတာ္မူသည္။ အဲဒီ ေနာက္မွာေတာ့ မုနိငါးပါးကို အစိုးရေတာ္မူတဲ့ မုနိႏၵာဘိပဝရအတုလမုနိ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ ဗုဒၶကိစၥျပဳေတာ္မူရန္အလို႔ငွာ မဟာဂႏၶကုဋိတိုက္တြင္းသို႔ ႄကြဝင္စံျမန္းေတာ္မူပါတယ္။ တရားပြဲၿပီးဆံုးသည္ျဖစ္လို႔ ဧကသာဋကပုဏၰားလည္း ရႊင္လန္းေသာစိတ္ျဖင့္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး၏ အျပင္ဘက္သို႔ ထြက္လာခဲ့တယ္။
ဗုဒၶ၏ ပရိသတ္ေလးပါးႏွင့္ ကင္းတဲ့ေနရာေရာက္ေတာ့ အလွဴဒါနႀကီးၿပီးေျမာက္ေအာင္ က်ားကုတ္တရ တိုက္ယူခဲ့ရသည့္ သဒၶါ - မေစၦရစစ္ပြဲႀကီးမွာ ေအာင္ႏိုင္သူပီပီ ဝမ္းသာလြန္းလို႔ လက္ရုံးဆန္႔တန္းကာ ‘ဇိတံေမ, ဇိတံေမ, ဇိတံေမ ‘ – “ ငါေအာင္ၿပီ - ငါေအာင္ၿပီ - ငါေအာင္ၿပီ ” လို႔ သံုးခြန္း သံုးဆင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေႄကြးေၾကာ္လိုက္မိတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္အခါက ေရာက္လာသည္မသိေသာ ေကာသလမင္းႀကီးက ပုဏၰားရဲ့ ေအာင္ၿပီဆိုတဲ့ ႀကံဳးဝါးသံကို အထိတ္တလန္႔ ၾကားလိုက္ရတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ ဘုရင္ႀကီးဟာ ေႄကြးေၾကာ္တဲ့သူကို အလ်င္အျမန္ေခၚ ၿပီးေတာ့ ဘာ့ေၾကာင့္ဒီလို ေအာ္ဟစ္ေႄကြးေၾကာ္ ရတာလဲ ဆိုၿပီး စစ္ေဆးေတာ့တယ္။
ဧကသာဋကပုဏၰားက သူ႔ရဲ့ သဒၶါတရားစစ္ပြဲမွာ ေအာင္လို႔ေအာ္ရပါေၾကာင္း သံေတာ္ဦးတင္လိုက္တယ္။ အျဖစ္အပ်က္အားလံုးကိုလည္း အစစ္ခံလိုက္တယ္။ ဒီေတာ့မွ တစ္ထည္တည္းသာရွိတဲ့ ပုဆိုးကို ရက္ရက္ေရာေရာ လွဴဒါန္းတဲ့ ပုဏၰားအား ခ်ီးမြမ္းေထာမနာ ျပဳေတာ္မူတယ္။ သာဓုေခၚေတာ္မူတယ္။ ဧကသာဋကပုဏၰားလင္မယားမွာ ပုဆိုးတစ္ထည္တည္းသာ ရွိတယ္ဆိုတာကေတာ့ တုိင္းသိျပည္ေက်ာ္ ျဖစ္ေနတယ္ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ ေကာသလဘုရင္ႀကီးက ငါ့ထက္ မေခါက္မရက္ စြန္းစားႏိုင္ပါေပတကားလို႔ ခ်က္ခ်င္းပဲ ပုဆိုးတစ္ထည္ကို အစားေပးတယ္။ ပုဏၰားက အဲဒီပုဆိုးကို ဗုဒၶအား ရည္စူးလွဴပါတယ္လို႔ သြားလွဴလိုက္ပါတယ္။ ဘုရင္ႀကီးက ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ထည္ေပးပါတယ္။ အဲဒါကုိလည္း ပုဏၰားက ဘုရားကိုပဲ သြားလွဴလိုက္ပါတယ္။ အဲသည္လိုနည္းနဲ႔ ဘုရင္ႀကီးက ေလးထည္ေပးလိုက္ ပုဏၰားႀကီးက သြားလွဴလိုက္၊ ဘုရင္ႀကီးက ႏွစ္ဆတိုးၿပီး ရွစ္ထည္ေပးလိုက္၊ ပုဏၰားက သြားလွဴလိုက္၊ ဘုရင္ႀကီးက တစ္ဆယ့္ေျခာက္ထည္ ေပးလိုက္၊ ပုဏၰားက သြားလွဴလိုက္နဲ႔ေပါ့။ အဲသည္ေနာက္ ဘုရင္ႀကီးက ႏွစ္ဆတိုးၿပီး သံုးဆယ့္ႏွစ္ထည္ ေပးျပန္ေရာ။ ဒီအခါက်မွ ပုဏၰားႀကီးက ေတြးမိတယ္။ အင္း ‘ ငါ တစ္စံုတစ္ခုမွ လက္မခံဘဲ ေပးသမွ်ကိုသာ လွဴေနရင္ တခ်ဳိ႔လူေတြက ႏွစ္ဆ တိုးရလို႔ တိုးသည္ထက္ တိုးရေအာင္ ၪာဏ္ဆင္ေနတာပါကြာ ‘ လို႔ ေျပာႏိုင္စရာရွိတဲ့အေၾကာင္း စဥ္းစားလိုက္မိတယ္။
ဒီလိုလွဴတဲ့ ဧကသာဋကပုဏၰားႀကီးရဲ့ အတိတ္ကို ဆန္းစစ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သူ႔ သဒၶါတရားေတြ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ ေပၚလာႏိုင္တဲ့ စိတ္အစဥ္ကို သိႏိုင္ၾကပါလိမ့္မယ္။
တစ္ထည္တည္းရွိတုန္းကေသာ္မွ လွဴရက္ေသးတာပဲ၊ အဲသည္လို လွဴတုန္းကလည္း ေနာက္ထပ္ အစားရလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့တာမဟုတ္ဘူးေလ။ သူ႔သဒၶါတရားအေပၚမွာ အရင္းတည္ၿပီး ရခဲ႔တဲ့ ပုဆိုးေတြကို လွဴလိုက္ရမွာကေတာ့ ဘယ္ႏွေျမာတြန္႔တုိေနေတာ့မလဲ။ ရသမွ်ဟာ အျမတ္ခ်ည္းေပါ့။ စစ္ကိုႏိုင္စရွိတဲ့သူဟာ နယ္ခ်ဲ့ လာႏုိင္တဲ့နည္းတူ သူ႔သဒၶါတရားကလည္း နယ္ခ်ဲ့လာႏိုင္ေတာ့တာေပါ့။ အဲဒီအခါမွာ မေစၦရဆိုတဲ့ စိတ္က ေခါင္းေတာင္ မျပဴဝံ့ေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘုရင္ႀကီးေပးတဲ့ သံုးဆယ့္ႏွစ္ထည္အနက္က သူတို႔လင္မယားအတြက္ ႏွစ္ထည္သာ ယူၿပီးေတာ့ က်န္သမွ်ကို ဘုရားအားလွဴျပန္တယ္။ (ဝိပႆီဘုရား လက္ထက္ေတာ္က အဲသည္ ဧကသာဋကပုဏၰားဟာ ေျခာက္ဆယ့္ေလးထည္အထိ လွဴဖူးေသာ ပါရမီရွင္ျဖစ္ပါတယ္။)
ေကာသလမင္းႀကီးက သူေပးသမွ် ဗုဒၶကိုသာလွဴေနတဲ့ ပုဏၰားကို ၾကည္ညိဳသည္ထက္ ၾကည္ညိဳလာတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဖိုးတစ္သိန္းစီထိုက္တဲ့ ကမၺလာႏွစ္ထည္ကို ဆုေပးျပန္တယ္။ ပုဏၰားက ကမၺလာတစ္ထည္ကို ဗုဒၶရဲ့ ဂႏၶကုဋိတိုက္အိပ္ရာေနရာေတာ္ အထက္မွာ ဗိတာန္ဖြဲ႔ၾကက္ၿပီးေတာ့ လွဴလိုက္တယ္။ တစ္ထည္ကို သူ႔အိမ္မွာ ဆြမ္းစားႄကြေတာ္မူမည့္ သံဃာေနရာေတာ္အထက္မွာ ဗိတာန္ဖြဲ႔ၾကက္ၿပီးေတာ့ လွဴျပန္တယ္။
တစ္ေန႔မွာ ေကာသလမင္းႀကီးက ဘုရားကို္ယ္ေတာ္ျမတ္ကို သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ေတာ့ မိမိရဲ့ အဖိုး တစ္သိန္းတန္ ကမၺလာကို ဗိတာန္မ်က္ႏွာၾကက္ျပဳ၍ လွဴထားေၾကာင္း ေတြ႔ရျပန္တယ္။ အဲသည္အခါမွာေတာ့ ေကာသလမင္းႀကီးက -
ဒီတစ္ခါျဖင့္ ပုဏၰားက ျပန္မလွဴႏိုင္မည့္ ဆုမ်ဳိးကိုေပးမွပဲဟု ဆံုးျဖတ္ေတာ္မူၿပီး ဆင္ေလးစီး၊ ျမင္းေလးစီး၊ ကညာေလးေယာက္၊ ကၽြန္မေလးေယာက္၊ ေယာက်္ားေလးေယာက္၊ အသျပာေလးေထာင္၊ ရြာေလးရြာတို႔ကို ဆုေပးေတာ္မူတယ္။
အဲသည္လို ေလးပါးစီ ခုႏွစ္မ်ဳိးတိုင္ေအာင္ မ်ားျပားစြာေပးတဲ့အတြက္ သဗၺစတုကၠအလွဴလို႔ ေခၚတယ္။ ထိုပစၥည္းမ်ားကိုေတာ့ ဗုဒၶဘုရားသခင္က အလွဴခံေတာ္မူျခင္းမရွိဘူးေလ။ ( ျဗဟၼဇာလသုတ္တြင္ ၾကည့္ပါ။)
ဒီေနရာမွာ ဧကသာဋကပုဏၰားႏွင့္ ေကာသလမင္းႀကီးတို႔ သဒၶါစစ္ပြဲတိုက္တယ္လို႔ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ အဲသည္စစ္ပြဲမ်ဳိးကေတာ့ အကုသိုလ္မဟုတ္ႏိုင္ဘူးေလ၊ ေကာသလမင္းႀကီးက ဧကသာဋက ပုဏၰားႀကီးအား ထိုကဲ့သို႔ သဗၺစတုကၠဆုႀကီးကို ေပးလိုက္တာကို သာဝတၳိတစ္ျပည္လံုး ဟိုးေလး တေက်ာ္ေက်ာ္ ျဖစ္သြားတယ္။ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္က ရဟန္းမ်ားမွာလည္း ဧကသာဋက ပုဏၰားရဲ့ အက်ဳိးေပးပံုကို တအံ့တၾသ ေျပာေနၾကရတယ္။ အဲသည္အခါမွာ ျမတ္စြာဘုရား ႄကြလာေတာ္မူၿပီး ထိုစကားႏွင့္စပ္၍ ရဟန္းတို႔အား မိန္႔ၾကားေတာ္မူသည္။
“ ရဟန္းတို႔၊ ဧကသာဋက ပုဏၰားႀကီးသည္ အကယ္၍ ညဥ့္ပထမယံ၌ ေပးလွဴျဖစ္လွ်င္ သဗၺေသာဠသက မည္ေသာ တစ္ဆယ့္ေျခာက္ခု အစုရွိေသာ ဆုကို ရေပရာ၏။ မဇၥ်ိမယံ၌ လွဴႏိုင္စြမ္းခဲ့အံ့၊ သဗၺဌကမည္ေသာ ရွစ္ခုအေပါင္း အစုရွိေသာ ဆုကို ရေပရာ၏။ ယခုကား ပစၦိမယံ၌သာလွ်င္ လွဴဒါန္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ သဗၺစတုကၠဆုကိုသာ ရေလ၏။
“ ခ်စ္သားတို႔၊ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ကံကို ျပဳလုပ္လိုသည့္ စိတ္ျဖစ္ေပၚေသာ တစ္ခဏ၌ပင္ ေဆာလ်င္စြာ ျပဳလုပ္၏။ ႏႈန္႔ေႏွး ၾကန္႔ၾကာၿပီးမွ ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္သည္ အက်ဳိးေပးႏႈန္း ေႏွးတတ္၏ “ဟုမိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
ထိုေဒသနာေတာ္၏ အဆံုးမွာ ရွင္၊ လူတို႔ ေသာတာပန္ တည္ၾကရတယ္။
“ ေယာနိေသာမနသိကာရ “ ျဖင့္ စိတ္ကို စိတ္ႏွင့္ (ခြ) တိုက္ရမည္ဟူေသာ မစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ၾသဝါဒအထူးကိုလည္း ျပန္၍ သတိရေစပါသည္။ ထိုမွတစ္ပါး မေစၦရစိတ္သည္ နည္းပရိယာယ္ ဆင္ျခင္ဆင္လက္ တည္းဟူေသာ စစ္သည္ေတာ္တို႔ျဖင့္ မိမိ၏ သဒၶါစိတ္ကို ဝိုင္းဝန္းေႏွာင့္ယွွက္ ဖ်က္ဆီးတတ္ၾကေၾကာင္း၊ ထိုအခါ သဒၶါတရားကို ေအာင္ျမင္ရန္ မိမိ၏ ပညာတည္းဟူေသာ အင္အားျဖည့္စစ္ကူမ်ား အေရးတႀကီးလိုအပ္ေၾကာင္း ဝတၳဳ သာဓကတစ္ခုကို ေတြးလိုက္မိျပန္ပါသည္။ ထုိဝတၳဳမွာ အရွင္သီဝလိရဟႏၱာမေထရ္ႏွင့္ ႏွီးႏႊယ္ဆက္စပ္ေနေပသည္။ ရွင္သီဝလိမေထရ္ကား လာဘ္လာဘ ရလြယ္ျခင္းအရာ၌ ဧတဒဂ္ရ၍ ထင္ရွားေသာ ရဟႏၱာတစ္ပါး ျဖစ္သည္။
ထိုရွင္သီဝလိ အေလာင္းေတာ္သတို႔သားကို မယ္ေတာ္ျဖစ္ေသာ သုပၸဝါသာေကာလိယ အမ်ဳိးႏြယ္ မင္းသမီးသည္ ခုနစ္ႏွစ္တိုင္တိုင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခဲ့ရ၍ ခုနစ္ရက္တိုင္တိုင္ ေဝဒနာခံစားရၿပီးမွ ေမြးႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ တစ္ခုေသာ အတိတ္ဘဝတြင္ သားျဖစ္ေသာ ဘုရင္အား ရန္သူ၏ ၿမိဳ့ကို ခုနစ္ရက္တိုင္တိုင္ ဝန္းရံဆို႔ပိတ္၍ လုပ္ႀကံတိုက္ခိုက္ေစေသာ စစ္ဗ်ဴဟာကို အႀကံေပးမိသည့္ အကုသိုလ္ဝိပါက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေလ၏။
ေမြးဖြားလုဆဲဆဲ၌ ျပင္းျပေသာေဝဒနာ ခံစားေနရေသာ္လည္း ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ကို ယံုၾကည္ ေအာက္ေမ့လ်က္ ခင္ပြန္းသည္ျဖစ္ေသာ ေကာလိယမင္းသားကို ျမတ္စြာဘုရားထံ သြားေရာက္၍ သနားကယ္မပါမည့္ အေၾကာင္း ဆုေတာင္း ေလွ်ာက္ထားေစသည္။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္က ‘ သုပၸဝါသာ မင္းသမီးသည္ ခ်မ္းသာစြာ ေမြးဖြားေစသတည္း ‘ ဟု ဆုေပးေတာ္မူလိုက္၏။ ထိုအခ်ိန္မွာပင္ သတို႔သားအား ခ်မ္းသာစြာ ေမြးဖြားရ၏။ ေကာလိယမင္းသား ျပန္ေရာက္ေသာအခါ -
“ အရွင္မင္းသား၊ ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ကား ႀကီးမားလွေပစြ။ ဗုဒၶအား တမ္းတလိုက္ခ်ိန္မွာပင္ ဤသတို႔သားငယ္ကို ခ်မ္းသာစြာ ေမြးဖြားရပါ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သားငယ္ ခုနစ္ရက္ေျမာက္ေသာ ေန႔တြင္ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္ကို အမွဴးျပဳ၍ သံဃာေတာ္အား ခုနစ္ရက္ႏွင္ႏွင္ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ဆြမ္းလုပ္ေကၽြးလိုပါသည္။ ပင့္ေလွ်ာက္ေခ်ပါဦး “ ဟု ဘုရားထံသို႔ ျပန္လႊတ္လိုက္ျပန္သည္။
ေကာလိယမင္းသားသည္ သုပၸဝါသာ၏ အလိုအတိုင္း ျမတ္စြာဘုရားထံ သြားေရာက္ ေလွ်ာက္ထားေလသည္။ သုပၸဝါသာမင္းသမီး၏ ဖိတ္မန္ေလွ်ာက္ထားေသာ ခုနစ္ရက္အတြင္းမွ ေန႔တစ္ေန႔သည္ ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္က သူ၏ ဒါယကာ သူေဌးတစ္ဦး၏ အိမ္သို႔ ဆြမ္းစားႄကြရန္ ေလွ်ာက္ထားႏွင့္ၿပီး ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားက အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္အား သူ၏ ဒါယကာသူေဌးဆြမ္းရက္ကို ေျပာင္းလႊဲ ကပ္လွဴရန္ အသိေပးပါေခ်ဟု ေစလႊတ္ေတာ္မူ၏။ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္သည္ သူေဌးထံသို႔သြားကာ မူလရည္မွန္းေသာ ရက္အစား ေနာက္တစ္ရက္ရက္တြင္ ကပ္လွဴရန္ တိုက္တြန္းရသည္။ ထိုတြင္ သူေဌးႀကီးက ဆို၏။
“ အရွင္ဘုရား - ထိုေန႔ရက္ကို မွတ္သား၍ လွဴဖြယ္ကိစၥအလံုးစံု စီစဥ္ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ မေျပာင္းမလဲ ပါရေစႏွင့္ “ ဟုဆို၏။ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္က ေျပာင္းလဲေပးရန္ တိုက္တြန္းေတာ္မူ၏။ ထိုအခါ သူေဌးက -
“ အရွင္ဘုရား - အလံုးစံုသည္ မၿမဲဟု အရွင္ဘုရားတို႔ဆိုပါ၏။ အကယ္၍ ထိုထို ကာလအတြင္း တပည့္ေတာ္ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ား ဆံုးပါးပ်က္စီးသြားသည္ ရွိေသာ္ ဘုရားရွင္အား ဆြမ္းမကပ္လွဴလိုက္ရ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္ ဘုရား “ - ဟု ေလွ်ာက္၏။ တန္ခိုး အဘိညာဥ္အရာ၌ ဧတဒဂ္ရေတာ္မူထားေသာ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္သည္ အနာဂတံသ အဘိညာဥ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ -
“ သူေဌးႀကီး၊ သင္၏ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာတို႔သည္ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ကာလပတ္လံုး ဆုတ္ယုတ္မည္မဟုတ္၊ တိုးပြားသည္ထက္သာ တိုးပြားလာမည္ “ - ဟု အာမ ခံေတာ္မူရသည္။ ထိုသူေဌးက တစ္ဆင့္တက္ျပန္၍ -
“ အရွင္ဘုရား၊ ပစၥည္းက လူကို စြန္႔သည္လည္းရွိပါ၏။ လူက ပစၥည္းကို စြန္႔သည္လည္း ရွိပါ၏။ ေကြးေသာလက္သည္ မဆန္႔မီ၊ ဆန္႔ေသာလက္သည္ မေကြးမီ ေသျခင္းတရားကား ျမန္လွပါဘိ၏။ အကယ္၍ ထိုရက္အတြင္း တပည့္ေတာ္ ေသလြန္သြားသည္ရွိေသာ္ ဗုဒၶျမတ္စြာအား ဆြမ္းမကပ္ရဘဲ ရွိေခ်ေတာ့မည္ “ - ဟု ေစာဒက တက္ျပန္၏။
ထိုအခါတြင္လည္း ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္သည္ အနာဂတံသ အဘိညာဥ္၌ ဝင္စားၿပီးလွ်င္ -
“ မစိုးရိမ္လင့္ ဒကာသူေဌးႀကီး၊ အသင္၏ အသက္ဇီဝသည္လည္း တစ္ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ကာလအတြင္း အနာေရာဂါမွ် မရွိ “ - ဟု အာမ ခံလိုက္ရျပန္ပါသည္။
ထိုအခါ သူေဌးႀကီးက ထပ္တြန္႔ ဆင္ေျခတက္လာျပန္ေလ၏။ “ တန္ခိုး အဘိညာဥ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ အရွင္ျမတ္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္၏ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ တို႔သည္လည္း မပ်က္မစီးေသး၊ တပည့္ေတာ္၏ အသက္ဇီဝသည္လည္း မေသဆံုးေသးဟူေသာ အရွင္ျမတ္စကားကို အေလးအနက္ယံုၾကည္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ ပစၥည္းႏွင့္ အသက္ မပ်က္စီးေသးပါဘဲလ်က္ ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ကို ယံုၾကည္ေသာစိတ္၊ ကံကံ၏ အက်ဳိးကို ယံုၾကည္ေသာစိတ္တည္း ဟူေသာ သဒၶါတရားသည္ ထိုထိုရက္အတြင္း၌ ပ်က္စီးသြားသည္ ရွိေသာ္ တပည့္ေတာ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဆြမ္းမလုပ္ေကၽြးရဘဲ ရွိရေခ်ေတာ့မည္။ ထိုသဒၶါတရားကို အရွင္ဘုရား တာဝန္ယူပါမည္လား “ - ဟု ေလွ်ာက္ျပန္၏။ ထိုအခါ၌ကား အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္သည္ ဒါယကာသူေဌးႀကီးအား ေစ့ေစ့ၾကည့္၍ ဤသို႔ဆိုရေလေတာ့သည္။
“ ဒါယကာသူေဌးႀကီး၊ ငါ၏ အဘိညာဥ္ျဖင့္ အသင္၏ စည္းစိမ္ကို မပ်က္စီးရာ တာဝန္ခံႏိုင္စြမ္းရွိပါ၏။ သင္၏ အသက္ကိုလည္း မပ်က္စီးရာ တာဝန္ခံႏိုင္စြမ္း ရွိပါ၏။ သင္၏ သဒၶါတရားကို မူကား ပ်က္ျပားေဖာက္ျပန္ေစႏိုင္ေသာ မေစၦရစိတ္တို႔က ပရိယာယ္အသီးသီး နည္းအေထြေထြျဖင့္ တိုက္ခိုက္တတ္ၾကေသာေၾကာင့္ မပ်က္စီးပါဟု တာဝန္ခံႏိုင္စြမ္း မရွိပါ။ အသင္သူေဌးႀကီး၏ သဒၶါစိတ္ကို အသင္သူေဌးႀကီး၏ ‘ သတိပညာ ‘ ျဖင့္သာ မပ်က္စီးေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ရေပလိမ့္မည္ “ - ဟု ေဟာေတာ္မူေလသည္။
ထိုအခါ သူေဌးႀကီးသည္ တရားေတာ္ကို ၾကည္ညိဳလွသည္ျဖစ္၍ “ သာဓု၊ သာဓု၊ ဤတရားသည္ တပည့္ေတာ္အား အလြန္ေက်းဇူးမ်ားလွပါဘိသည္။ အံ့ၾသဖြယ္ ရွိလွပါေပသည္။ တပည့္ေတာ္၏ သဒၶါစိတ္ကို တပည့္ေတာ္၏ သတိပညာျဖင့္ အၿမဲ ေစာင့္ေရွာက္ပါမည္ ဘုရား “ - ဟု သဒ ၶါျမတ္ႏိုး ရွိခိုးလိုက္သည္။
ဤဝတၳဳကို အက်ဥ္းခ်ဳံး၍ ေက်းဇူးရွင္ မန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားက မဃေဒဝလကၤာႀကီးတြင္ ဤသို႔ ေရးသားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
" ထင္ရွားေက်ာ္ဟိုး၊ ဘိညာဥ္စိုးသား
တန္ခိုးႀကီးစြာ၊ ရဟႏၱာလည္း
ဥစၥာအသက္၊ ႏွစ္ပါးတြက္ကို
မပ်က္စီးရာ၊ ဝန္ခံစြာလ်က္
သဒၶါဟူညား၊ ဤတရားမူ
ေဖာက္ျပားယြင္းေသြ၊ မေစၦဖီသန္း
ပ်က္လြယ္စြမ္းေၾကာင့္၊ ခံထမ္းပိုင္ပိုင္
ထိုသဒၶါကို၊ ပညာကြန္႔ေထြ
မဆြန္႔ေစႏွင့္။ "
ဧကသာဋက ပုဏၰားႀကီးသည္ ပညာႏုံသည္ျဖစ္၍ မေစၦရတရားက လႊမ္းမိုးျခင္းကို ခံရသူျဖစ္သည္။ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္၏ ဒါယကာသူေဌးႀကီးကား ပညာတက္သည္ျဖစ္၍ မေစၦရတရားကို လႊမ္းမိုးႏုိင္သူျဖစ္သည္။ ။
စာေရးသူ၏ မွတ္ခ်က္
ကြယ္လြန္ သြားၿပီျဖစ္ေသာ ကၽြန္ေတာ္၏ ဖခင္ (ဦးခ်စ္တင္ေဆြ) အား ရည္စူး၍ ဤ ေဆာင္းပါးကို ေရးျဖစ္ပါသည္။ သားသမီးေတြ ေမြးဖြားလာၿပီဆိုလွ်င္ ရွင္ျပဳနားသ အလွဴေတာ္မဂၤလာ ဆိုတာကို မိဘတိုင္းက ႀကိဳးစား လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အလွဴမွာ ျမင္းၿခံၿမိဳ့ရဲ့ နာမည္ေက်ာ္မင္းသား ေဇာ္လင္းေမာင္ ဘိေသကသြန္းေျမွာက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဧကသာဋက ပုဏၰားႀကီးရဲ့ အလွဴဒါန အေၾကာင္းနဲ႔ ဘိသိတ္သြန္းေလာင္း ခဲ့ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ မွတ္သားခဲ့ရဘူးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ့ ဓမၼမိတ္ေဆြေတြလည္း ဖတ္ရႈ မွတ္သား၍ အက်ဳိးမ်ားႏိုင္ၾကပါေစ။ သာသနာ့ အက်ဳိးဆထက္ထမ္းပိုး ပြားတိုးႏိုင္ၾကပါေစ။
ေဖေဖ ေကာင္းရာသုဂတိလားပါေစ။ ။
စိတ္ဆိုတာ မေကာင္းမႈမွာ ေမြ႔ေလ်ာ္တတ္တာေၾကာင့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ လုပ္မည္ႀကံလွ်င္ ျမန္ျမန္သာလုပ္လိုက္ပါ။ နည္းနည္းေလး ေႏွာင့္ေႏွးေနရင္ မေကာင္းမႈမွာ ေမြ ႔ေလ်ာ္တဲ့စိတ္က ေကာင္းမႈကုသိုလ္ကို မလုပ္ျဖစ္ေအာင္ ေႏွာင့္ယွက္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီ စိတ္ကို ႏိုင္ေအာင္ တားျမစ္ပါတဲ့ အဲဒီလိုအားလံုးကို ၿခံဳယူမွ ယထာဘူတက်ပါလိမ့္မည္။
စိတ္ဆိုတာ ႏြားေပႏြားကတ္ႏွင့္တူတယ္။ အဲဒီႏြားကို လွည္းအဆြဲခိုင္းတဲ့အခါ ေျဖာင့္ေျဖာင့္တန္းတန္း မဆြဲခ်င္ဘဲ လမ္းမွဖဲ့၍ သြားခ်င္သြားတတ္ၾကတယ္။ အဲဒါကို သူ႔အတိုင္းလႊတ္ထားလို႔ေတာ့ ကိုယ္လိုရာ ခရီးမေရာက္ဘဲ ဒုကၡသာ ေရာက္စရာရွိတယ္။ လွည္းလမ္းမွ ေသြဖည္ၿပီးေတာ့ ခ်ိဳင့္ထဲက်င္းထဲ ဆြဲခ်င္လည္း ဆြဲသြားလိမ့္မည္။ ကမ္းပါးေခ်ာက္ပါးသို႔လည္း ဆြဲခ်င္ဆြဲသြားလိမ့္မည္။ ဒါကို ေမာင္းတဲ့သူက နဖားႀကိဳးနဲ႔ ထိန္းၿပီးေမာင္းမွ ခရီးေရာက္ေပလိမ့္မည္ အမွန္ပင္။
သေဘာကေတာ့ စိတ္ကို စိတ္န႔ဲပဲ ျပန္ၿပီး ထိန္းေက်ာင္းျပဳျပင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။
ဤေနရာတြင္ အဘိဓဇမဟာရဌဂုရု မစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ၾသဝါဒတစ္ခုကို သတိရလိုက္မိသည္။
“ တစ္ခါတေလ - ကိုယ့္စိတ္ကို (ခြ) လုပ္ေပးရတယ္ကြယ့္၊ (ဆန္႔က်င္ရမည္)၊ ဘယ္လိုလဲဆိုရင္ ဘုရားရွိခိုးခ်ိန္မွာ အပ်င္းထူၿပီး ေတာင္ေတာင္ဤဤ ဆင္ေျခေတြနဲ႔ ေပကတ္ကတ္ လုပ္ေနခ်င္တယ္၊ ရွိမခိုးခ်င္ဘူး၊ အဲဒီ ရွိမခိုးခ်င္တဲ့စိတ္ကို အရြဲ ႔ တိုက္ၿပီးေတာ့ ရွိခိုးျဖစ္ေအာင္ ရွိခိုးျပစ္လိုက္ရတယ္၊ သင္းကို အရႈံးမေပးလိုက္ရဘူး၊ သူမလုပ္ခ်င္ပါဘူး ဆိုတာကို ဇြတ္လုပ္ပစ္ရတယ္၊ သို႔ကလို အလားတူေကာင္းမႈကုသိုလ္တစ္ခုခုမွာ သူက မလုပ္ခ်င္ျပန္ဘူး၊ ဆင္ေျခအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြနဲ႔ ကန္႔ကြက္ဖင့္ႏြဲ႔ ေနျပန္ေရာ၊ အဲဒီအခါက်ေတာ့လဲ ‘ ကဲ - နင္မလုပ္ခ်င္ေပမယ့္ ငါလုပ္လိုက္တယ္ ‘ လို႔ ကိုယ္ကဇြတ္လုပ္ပစ္ရတယ္၊ မေကာင္းမႈအကုသိုလ္အမႈက်ေတာ့ သူက သိပ္လုပ္ခ်င္တယ္၊ လုပ္ေတာ့မယ္ လုပ္ေတာ့မယ္လို႔ တကဲကဲ ခဏခဏ ျဖစ္တယ္၊ အဲ့ဒါကို ကိုယ္က ‘ နင္လုပ္ခ်င္ေပမယ့္ ငါမလုပ္ဘူးဟဲ့ ‘ လို႔ (ခြ) တိုက္ေပးရတယ္၊ အဲဒီေတာ့ သူအရႈံးေပးသြားရတာေပါ့၊ ကိုယ့္မွာလည္း အကုသိုလ္မျဖစ္လိုက္ေတာ့ဘူး “ - ဟူ၍ မိန္႔ေတာ္မူထားသည္။
ဆရာေတာ္ႀကီး၏ စကားမွာ ပို၍ ရွင္းသည္၊ ပို၍ သေဘာေပါက္သည္၊ ပို၍ နားလည္ႏိုင္စရာရွိသည္။ ထို႔အတြက္ ၾကည္ညိဳမိပါသည္။
မိဘဘိုးဘြားမ်ားက ေျပာေသာ စကားတစ္ခုရွိပါေသးသည္။ လူတိုင္းမွာ ကိုယ္ေစာင့္နတ္ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါး ရွိတယ္တဲ့။ မေကာင္းေသာနတ္က ေျခာက္ပါး၊ ေကာင္းေသာနတ္က ေျခာက္ပါးတဲ့။ မေကာင္းေသာ နတ္ေျခာက္ပါးက မေကာင္းမႈေတြကို ေသြးေဆာင္ႏႈိးေဆာ္ေလ့ ရွိတယ္တဲ့။ ေကာင္းတဲ့နတ္ေျခာက္ပါးက မေကာင္းမႈေတြကို ဟန္႔တားၿပီးေတာ့ ေကာင္းတဲ့ကုသိုလ္ေတြျဖစ္ေအာင္ တိုက္တြန္းေပးတယ္တဲ့။
အဲသည္ေနရာမွာ မေကာင္းတဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးဆိုတာက မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ ဆိုတဲ့ အာယတနေျခာက္ပါးကို အမွီျပဳၿပီး မေကာင္းမႈျဖစ္ေအာင္ တိုက္တြန္းတဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးကို ေျပာတာ - ဟုဆိုလိုၾကပါသည္။
ေကာင္းတဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးက အဲသည္ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ကို အမွီျပဳၿပီးေတာ့ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ ႏႈိးေဆာ္တဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးကို ေျပာစမွတ္ ရွိၾကသည္။ အဲဒီမွာ မေကာင္းတာ လုပ္မယ္ႀကံရင္ ေကာင္းတဲ့နတ္က ဖ်က္တယ္တဲ့။ အဲဒီအခါမွာ မိမိကိုယ္တိုင္က ေကာင္းမႈကုိ လုပ္ျဖစ္ေအာင္ ေကာင္းတဲ့ နတ္ေျခာက္ပါးဖက္က (စစ္ကူ) ေပးရသတဲ့၊ အဲသည္စကားဟာ ကေလးမ်ား လိမၼာေစႏိုင္တဲ့ ပညာေပးပံုျပင္ တစ္ခုျဖစ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဆရာေတာ္ ဦးၾသဘာသာဘိဝံသ၏ သရုပ္ျပအဘိဓာန္၌ ကိုယ္ေစာင့္နတ္ ဆယ့္ႏွစ္ပါး - ဟူ၍ ဤသို႔ပါရွိပါသည္။
(၁) သတၱဘာဂနတ္ = နဖူးစာကို ေရးမွတ္တတ္သည္။
(၂) သူရႆတီနတ္ = ပညာကို ပြားေစတတ္သည္။
(၃) သက်နတ္ = စည္းစိမ္ဥစၥာကို ေပးေစတတ္သည္။
(၄) မဟိရာဇာနတ္ = အိပ္မက္ကို ေပးေစတတ္သည္။
(၅) ဝါမသူရနတ္ = နိမိတ္ကို ေပးေစတတ္သည္။
(၆) ဇနသူရနတ္ = အလွဴေပးသည္ကို ေပးေစတတ္သည္။
(၇) ကရဝါနတ္ = ကာမသုခကို ေပးေစတတ္သည္။
(၈) ေယာတိကနတ္ = သြားလိုရာလိုက္၍ ေစာင္မတတ္သည္။
(၉) ကလ်ာဏမိတၱနတ္ = ေကာင္းေသာစကားကို မွတ္သားတတ္သည္။
(၁၀) စႏၵာေဒဝီနတ္ = က်က္သေရကို ေစာင့္တတ္သည္။
(၁၁) နရိႏၵာ ေဒဝီနတ္ = အိပ္ေသာအခါ ဦးေခါင္းရင္းက ေစာင့္ေရွာက္တတ္သည္။
(၁၂) ကာလကဏၰီနတ္ = ယုတ္မာေသာ ကံသံုးပါးကို အားေပးတတ္သည္။
(ေရွးေဟာင္း ပုရာဏ္ဟိႏၵဴက်မ္းမ်ား၏ အဆိုအမိန္႔ျဖစ္ဟန္တူပါသည္။)
ဓမၼပဒ ဝတၳဳမွာၾကည့္လွ်င္ လင္မယား ႏွစ္ေယာက္ေပါင္းမွ အေပၚရုံအဝတ္ တစ္ထည္တည္းသာရွိတဲ့ ဧကသာဋက ဇနီးေမာင္ႏွံ တို႔ရဲ ႔ အေၾကာင္းကို ေတြ ႔ရ ေပလိမ့္မည္။
ဧကသာဋကဆိုတဲ့ ပါဠိကိုက တစ္ထည္တည္းေသာ အေပၚ ရုံပုဆိုးလို႔ အဓိပၸာယ္ရပါသည္။
အေနာက္ မဇၥ်ိမတိုင္းသား ပုဏၰားလူမ်ဳိးတို႔ ဆိုေတာ့ သူတို႔ရ့ဲ အကၤ်ီမ်ားအေပၚမွာ ထပ္၍ လႊမ္းၿခံဳစရာ အေပၚရုံပုဆိုးကို အသံုးျပဳေလ့ ရွိၾကတယ္။ ထသြားထလာ လူထဲသူထဲ သြားတဲ့အခါမွ သံုးတဲ့ သားသားနားနား အဖိုးထိုက္ အဖိုးတန္ ပစၥည္းတစ္ခုေပါ့။ အဲဒါကလည္း တစ္ထည္တည္းရွိတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဧကသာဋကပုဏၰားလင္မယားလို႔ အမည္တြင္တယ္။ အလွဴအတန္း ပြဲေနပြဲထိုင္ သြားရမည္ဆိုလွ်င္ လင္ျဖစ္သူက သြားလွ်င္ မယားက အိမ္မွာေနခဲ့ရတယ္။ မယားျဖစ္သူက သြားရမည့္ပြဲမ်ဳိးဆိုလွ်င္ လင္ျဖစ္သူက အိမ္မွာ ေနခဲ့ရတယ္။ တစ္ေယာက္တလဲစီသာ ဝတ္ႏိုင္ၾကတယ္ေပါ့ေလ။
သူတို႔လင္မယားဟာ ပစၥည္း မခ်မ္းသာေပမယ့္ ရတနာသံုးပါးကို သဒၶါျမတ္ႏိုးတဲ့ စိတ္ေကာင္း စိတ္ျမတ္ ရွိၾကပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္ကို ဘုရားဖူးရေအာင္ တရားေတာ္နာရေအာင္ သြားၾကရမယ့္ ကိစၥာမွာေတာ့ လင္စံုမယားဖက္ အတူတကြ မသြားႏိုင္ၾကရွာပါဘူး။ လူေတာတိုးစရာ အဝတ္က တစ္ထည္တည္း ရွိတာဆိုေတာ့ေပါ့ေလ။
ဒီေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ၊ လူျမင္သူျမင္ ေန႔လယ္ေန႔ခင္းမွာ မယားျဖစ္သူက ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္ကို သြားရပါတယ္။ မိန္းမသားဆိုေတာ့ မိမိဆင္ယင္ထားတဲ့ အဝတ္အထည္ လွလွေလးကို သူမ်ားက ျမင္ေစခ်င္ေသးတယ္ေပါ့။ မယားျဖစ္သူက ျပန္လာလို႔ ညဦးပိုင္း ေရာက္ခါမွ လင္ျဖစ္သူက ေက်ာင္းေတာ္ကိုသြားၿပီး တရားနာရပါတယ္။ တစ္ေန႔ေသာ ညဦးပိုင္းမွာ ပုဏၰားႀကီးက အေပၚရုံပုဆိုးကို ၿခံဳ၍ ေဇတဝန္ေက်ာင္းမွာ ဗုဒၶ၏ တရားေတာ္ကို နာယူေနပါတယ္။ အဲသလို တရားေတာ္ကို နာေနရင္းက ျမတ္စြာဘုရားကို ပီတိငါးျဖာျဖင့္ ၾကည္ညိဳလာပါတယ္။ ပီတိဆိုတာ ႏွစ္သက္ျခင္းကို ေခၚပါတယ္။ ငါးပါးအျပားရွိတယ္။
၁။ ခုဒၵကာပီတိ = ၾကက္သီးေမြးညင္းထလာေသာ ႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
၂။ ခဏိကာပီတိ = လွ်ပ္စီးျပက္သကဲ႔သို႔ ရႊင္ပ်ႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
၃။ ၾသကၠႏၱိကပီတိ = လႈိင္းထသလို ခံစားရေသာႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
၄။ ဥေဗၺဂါပီတိ = တစ္ကိုယ္လံုး ႄကြတက္သြားေတာ့မတတ္ ႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
၅။ ဖရဏာပီတိ = တစ္ကုိယ္လံုး ဂြမ္းဆီထိသကဲ့သို႔ အိမ့္သြားေသာႏွစ္သက္ျခင္းမ်ဳိး၊
အဲသည္လို ပီတိငါးမ်ဳိးႏွင့္ ၾကည္ညိဳလြန္းရွာလို႔ မိမိအေပၚရုံပုဆိုးကို သကၤန္းလ်ာ အျဖစ္ လွဴဒါန္းလိုတဲ့ စိတ္မ်ား တဖြားဖြားေပၚေနပါတယ္။ အဲဒီလို ေပၚေနၾကားကပဲ -
“ တို႔လင္မယားမွာ ဒီပုဆိုး တစ္ထည္တည္းသာ ရွိတယ္၊ ယခုေသာ္မွ တစ္ေယာက္သြားရင္ တစ္ေယာက အိမ္မွာ ေနရစ္ခဲ့ရတယ္၊ ဗုဒၶသခင္အား လွဴဒါန္းလိုက္ရင္ တို႔လင္မယား ႏွစ္ေယာက္စလံုး ၿမိဳ ႔ထဲကို ဘယ္သူမွ ထြက္လာႏိုင္ေတာ့မယ္ မဟုတ္ဘူး၊ လွဴလို႔ မျဖစ္ေသးပါဘူးေလ “ လို႔ စဥ္းစားၿပီး တြန္႔တိုေနမိျပန္တယ္။
ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္ျမတ္က တရားေဟာေတာ္မူလ်က္ရွိတယ္။ ပုဏၰားႀကီးကလည္း တရားနာလ်က္ပဲရွိတယ္။ လွဴဒါန္းခ်င္တဲ့စိတ္က ထပ္ဆင့္ေပၚေပါက္လာျပန္တယ္။ လွဴလို႔ မျဖစ္ေသးပါဘူးေလ ဆိုတဲ့စိတ္ကလည္း ဟန္႔တားေနျပန္တယ္။
လွဴလိုတဲ့စိတ္က သဒၶါတရား၊
မလွဴလိုတဲ့စိတ္က မေစၦရတရား၊
ရတနာသံုးပါးကို ယံုၾကည္ေသာစိတ္ႏွင့္ ရက္ေရာစြာ လွဴဒါန္းလိုတာက ကုသိုလ္တရား၊ မလွဴျဖစ္ေအာင္ တြန္႔တုိဖ်က္ဆီးေနတာက အကုသိုလ္တရား။
ပုဏၰားႀကီးရဲ ႔ နာမ္ခႏၶာမွာ သဒၶါစိတ္ႏွင့္ မေစၦရစိတ္ အႀကိတ္အနယ္ တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကတယ္။ လူကသာ ရိုရိုေသေသ တရားနာေနရေသာ္လည္း သူ႔စိတ္ထဲမွာေတာ့ သဒၶါစိတ္ႏွင့္ မေစၦရစိတ္ တို႔က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တိုက္ခိုက္ေနၾကတဲ့အတြက္ ပင္ပန္းရေနရတယ္၊ ေခၽြးသီးေခၽြးေပါက္မ်ားပင္ စို႔ထြက္လာၾကတယ္။ ညဥ့္ဦးယံ ကုန္ဆံုးလို႔ သန္းေခါင္ယံ ေရာက္ခဲ့ရပါၿပီ။ စစ္ပြဲက မၿပီးေသးပါဘူး။ ဘယ္သူ႔ကိုမွလည္း ဘယ္သူက မႏိုင္ၾကေသးပါဘူး။ မိမိကိုယ္တိုင္ ဒီအဝတ္ပုဆိုးျဖင့္ အိမ္ထဲမွ မထြက္ရတာထက္ မိမိ၏ ဇနီး ပုေဏၰးမ ခမ်ာ လွလွပပ ဝတ္ဆင္ၿပီး အိမ္ထဲမွ မထြက္ရမွာကို ပူပင္ေၾကာင့္ၾကေနမိတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ မိုးေသာက္ယံသာ ေရာက္လာပါေရာ၊ စစ္ပြဲက မၿပီးတဲ့အျပင္ ႀကီးသည္ထက္ ႀကီးေနေတာ့တယ္။ နာမ္ခႏၶာ စစ္ပြဲတို႔ရဲ့ စစ္ေျမျပင္ ျဖစ္ေနရတဲ့ ရုပ္ခႏၶာႀကီးမွာလည္း ပင္ပန္းလွၿပီ၊ ဆင္းရဲလွၿပီတကား။
အေရွ႔ေလာကဓာတ္မွ အရုဏ္က အမိုက္တိုက္မ်ားကို ေဖာက္ထြင္း၍ ပီပီျပင္ျပင္ လင္းေရာင္ျခည္ သန္းလာခဲ့ၿပီး အရုဏ္လင္းေရာင္ျခည္ ႏွင့္အတူ ပုဏၰားႀကီး၏ စိတ္မွာလည္း လင္းေရာင္ျခည္ ထြက္လာခဲ့သည္။
ငါဒီအဝတ္ပုဆိုးကို ဘာျဖစ္လို႔ ႏွေျမာတြန္႔တိုေနရတာလဲ၊ ငါတြန္႔တိုေနတာဟာ အဝတ္ပုဆိုးကို ႏွေျမာလို႔ မဟုတ္ပါဘူး၊ ငါ့မယား ပုေဏၰးမ လွလွပပ မဝတ္ရမွာ ဆိုးတဲ့ စိတ္ေၾကာင့္ပါ။
အဲဒီအဝတ္ပုဆိုးကို မဝတ္ရလို႔ ငါ့မယားကို လူတကာက အရုပ္ဆိုးသြားၿပီလို႔ ေျပာၾကမလား၊ ေျပာၾကပါေစေပါ့။ ဒီအဝတ္ပုဆိုးကို မဝတ္ရလို႔ ပုေဏၰးမက ငါ့ကို ၿငိဳျငင္ၿပီး အျပစ္တင္မလား၊ တင္ပါေစေပါ့။ ဒီပုဆိုးကို မဝတ္ရလို႔ သူေသသြားမလား၊ မေသပါဘူး။
ငါ့မွာေကာ ဒီပုဆိုးမတင္လႊမ္းရလို႔ ၿမိဳ႔ထဲမထြက္ႏိုင္ဘူးလား၊ ထြက္ႏိုင္သားပဲ။ တရားနာမလာႏိုင္ဘူးလား၊ လာႏုိင္သားပဲ။ ဒါျဖင့္ ငါ့မယားအတြက္ေရာ ငါ့အတြက္ေရာ ဒီပုဆိုးနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး သံေယာဇဥ္ျပတ္ၿပီေပါ့၊ သံေယာဇဥ္ ျပတ္ရင္ တဏွာျပတ္ၿပီေပါ့၊ တဏွာျပတ္ရင္ ေလာဘမျဖစ္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ေလာဘမျဖစ္ရင္ အေလာဘေပါ့။ အေလာဘဆိုရင္ စြန္႔ႏိုင္ေသာ စာဂေပါ့။ စာဂကို သဒၶါနဲ႔တြဲရင္ မေစၦရဟာ ဘာခံႏိုင္မွာလဲ။
သူကိုယ္တိုင္ သဒၶါစိတ္စစ္သည္ေတာ္မ်ားဘက္က စစ္ကူေပး၍ ရြပ္ရြပ္ခၽြံခၽြံဝင္၍ တိုက္လိုက္တယ္။ အဲသည္ေတာ့မွ မေစၦရစစ္တပ္ဟာ ဖရိုဖရဲ ၿပိဳကြဲၿပီး အလူးအလဲျဖင့္ ထြက္ေျပးေတာ့တယ္။ အဲသည္လို ႏိုင္တဲ့အခိုက္မွာ တြန္႔ဆုတ္ ႏံု႔ေႏွးမေနေတာ့ဘဲ အေပၚရုံကို ကိုယ္ကခြာ၍ ဗုဒၶဘဂဝါ၏ ေျခေတာ္ရင္းတြင္ ျဖန္႔ခင္းလိုက္တယ္။
“ တပည့္ေတာ္ကို သနားခ်ီးေျမွာက္ေသာအားျဖင့္ ဤပုဆိုးကို အလွဴခံေတာ္မူပါဘုရား “
ျမတ္စြာဘုရားက ဆိတ္ဆိတ္ေနေတာ္မူျခင္းအားျဖင့္ လက္ခံေတာ္မူသည္။ အဲဒီ ေနာက္မွာေတာ့ မုနိငါးပါးကို အစိုးရေတာ္မူတဲ့ မုနိႏၵာဘိပဝရအတုလမုနိ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ ဗုဒၶကိစၥျပဳေတာ္မူရန္အလို႔ငွာ မဟာဂႏၶကုဋိတိုက္တြင္းသို႔ ႄကြဝင္စံျမန္းေတာ္မူပါတယ္။ တရားပြဲၿပီးဆံုးသည္ျဖစ္လို႔ ဧကသာဋကပုဏၰားလည္း ရႊင္လန္းေသာစိတ္ျဖင့္ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး၏ အျပင္ဘက္သို႔ ထြက္လာခဲ့တယ္။
ဗုဒၶ၏ ပရိသတ္ေလးပါးႏွင့္ ကင္းတဲ့ေနရာေရာက္ေတာ့ အလွဴဒါနႀကီးၿပီးေျမာက္ေအာင္ က်ားကုတ္တရ တိုက္ယူခဲ့ရသည့္ သဒၶါ - မေစၦရစစ္ပြဲႀကီးမွာ ေအာင္ႏိုင္သူပီပီ ဝမ္းသာလြန္းလို႔ လက္ရုံးဆန္႔တန္းကာ ‘ဇိတံေမ, ဇိတံေမ, ဇိတံေမ ‘ – “ ငါေအာင္ၿပီ - ငါေအာင္ၿပီ - ငါေအာင္ၿပီ ” လို႔ သံုးခြန္း သံုးဆင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေႄကြးေၾကာ္လိုက္မိတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္အခါက ေရာက္လာသည္မသိေသာ ေကာသလမင္းႀကီးက ပုဏၰားရဲ့ ေအာင္ၿပီဆိုတဲ့ ႀကံဳးဝါးသံကို အထိတ္တလန္႔ ၾကားလိုက္ရတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ ဘုရင္ႀကီးဟာ ေႄကြးေၾကာ္တဲ့သူကို အလ်င္အျမန္ေခၚ ၿပီးေတာ့ ဘာ့ေၾကာင့္ဒီလို ေအာ္ဟစ္ေႄကြးေၾကာ္ ရတာလဲ ဆိုၿပီး စစ္ေဆးေတာ့တယ္။
ဧကသာဋကပုဏၰားက သူ႔ရဲ့ သဒၶါတရားစစ္ပြဲမွာ ေအာင္လို႔ေအာ္ရပါေၾကာင္း သံေတာ္ဦးတင္လိုက္တယ္။ အျဖစ္အပ်က္အားလံုးကိုလည္း အစစ္ခံလိုက္တယ္။ ဒီေတာ့မွ တစ္ထည္တည္းသာရွိတဲ့ ပုဆိုးကို ရက္ရက္ေရာေရာ လွဴဒါန္းတဲ့ ပုဏၰားအား ခ်ီးမြမ္းေထာမနာ ျပဳေတာ္မူတယ္။ သာဓုေခၚေတာ္မူတယ္။ ဧကသာဋကပုဏၰားလင္မယားမွာ ပုဆိုးတစ္ထည္တည္းသာ ရွိတယ္ဆိုတာကေတာ့ တုိင္းသိျပည္ေက်ာ္ ျဖစ္ေနတယ္ မဟုတ္လား။ ဒီေတာ့ ေကာသလဘုရင္ႀကီးက ငါ့ထက္ မေခါက္မရက္ စြန္းစားႏိုင္ပါေပတကားလို႔ ခ်က္ခ်င္းပဲ ပုဆိုးတစ္ထည္ကို အစားေပးတယ္။ ပုဏၰားက အဲဒီပုဆိုးကို ဗုဒၶအား ရည္စူးလွဴပါတယ္လို႔ သြားလွဴလိုက္ပါတယ္။ ဘုရင္ႀကီးက ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ထည္ေပးပါတယ္။ အဲဒါကုိလည္း ပုဏၰားက ဘုရားကိုပဲ သြားလွဴလိုက္ပါတယ္။ အဲသည္လိုနည္းနဲ႔ ဘုရင္ႀကီးက ေလးထည္ေပးလိုက္ ပုဏၰားႀကီးက သြားလွဴလိုက္၊ ဘုရင္ႀကီးက ႏွစ္ဆတိုးၿပီး ရွစ္ထည္ေပးလိုက္၊ ပုဏၰားက သြားလွဴလိုက္၊ ဘုရင္ႀကီးက တစ္ဆယ့္ေျခာက္ထည္ ေပးလိုက္၊ ပုဏၰားက သြားလွဴလိုက္နဲ႔ေပါ့။ အဲသည္ေနာက္ ဘုရင္ႀကီးက ႏွစ္ဆတိုးၿပီး သံုးဆယ့္ႏွစ္ထည္ ေပးျပန္ေရာ။ ဒီအခါက်မွ ပုဏၰားႀကီးက ေတြးမိတယ္။ အင္း ‘ ငါ တစ္စံုတစ္ခုမွ လက္မခံဘဲ ေပးသမွ်ကိုသာ လွဴေနရင္ တခ်ဳိ႔လူေတြက ႏွစ္ဆ တိုးရလို႔ တိုးသည္ထက္ တိုးရေအာင္ ၪာဏ္ဆင္ေနတာပါကြာ ‘ လို႔ ေျပာႏိုင္စရာရွိတဲ့အေၾကာင္း စဥ္းစားလိုက္မိတယ္။
ဒီလိုလွဴတဲ့ ဧကသာဋကပုဏၰားႀကီးရဲ့ အတိတ္ကို ဆန္းစစ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သူ႔ သဒၶါတရားေတြ ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ ေပၚလာႏိုင္တဲ့ စိတ္အစဥ္ကို သိႏိုင္ၾကပါလိမ့္မယ္။
တစ္ထည္တည္းရွိတုန္းကေသာ္မွ လွဴရက္ေသးတာပဲ၊ အဲသည္လို လွဴတုန္းကလည္း ေနာက္ထပ္ အစားရလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့တာမဟုတ္ဘူးေလ။ သူ႔သဒၶါတရားအေပၚမွာ အရင္းတည္ၿပီး ရခဲ႔တဲ့ ပုဆိုးေတြကို လွဴလိုက္ရမွာကေတာ့ ဘယ္ႏွေျမာတြန္႔တုိေနေတာ့မလဲ။ ရသမွ်ဟာ အျမတ္ခ်ည္းေပါ့။ စစ္ကိုႏိုင္စရွိတဲ့သူဟာ နယ္ခ်ဲ့ လာႏုိင္တဲ့နည္းတူ သူ႔သဒၶါတရားကလည္း နယ္ခ်ဲ့လာႏိုင္ေတာ့တာေပါ့။ အဲဒီအခါမွာ မေစၦရဆိုတဲ့ စိတ္က ေခါင္းေတာင္ မျပဴဝံ့ေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဘုရင္ႀကီးေပးတဲ့ သံုးဆယ့္ႏွစ္ထည္အနက္က သူတို႔လင္မယားအတြက္ ႏွစ္ထည္သာ ယူၿပီးေတာ့ က်န္သမွ်ကို ဘုရားအားလွဴျပန္တယ္။ (ဝိပႆီဘုရား လက္ထက္ေတာ္က အဲသည္ ဧကသာဋကပုဏၰားဟာ ေျခာက္ဆယ့္ေလးထည္အထိ လွဴဖူးေသာ ပါရမီရွင္ျဖစ္ပါတယ္။)
ေကာသလမင္းႀကီးက သူေပးသမွ် ဗုဒၶကိုသာလွဴေနတဲ့ ပုဏၰားကို ၾကည္ညိဳသည္ထက္ ၾကည္ညိဳလာတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဖိုးတစ္သိန္းစီထိုက္တဲ့ ကမၺလာႏွစ္ထည္ကို ဆုေပးျပန္တယ္။ ပုဏၰားက ကမၺလာတစ္ထည္ကို ဗုဒၶရဲ့ ဂႏၶကုဋိတိုက္အိပ္ရာေနရာေတာ္ အထက္မွာ ဗိတာန္ဖြဲ႔ၾကက္ၿပီးေတာ့ လွဴလိုက္တယ္။ တစ္ထည္ကို သူ႔အိမ္မွာ ဆြမ္းစားႄကြေတာ္မူမည့္ သံဃာေနရာေတာ္အထက္မွာ ဗိတာန္ဖြဲ႔ၾကက္ၿပီးေတာ့ လွဴျပန္တယ္။
တစ္ေန႔မွာ ေကာသလမင္းႀကီးက ဘုရားကို္ယ္ေတာ္ျမတ္ကို သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ေတာ့ မိမိရဲ့ အဖိုး တစ္သိန္းတန္ ကမၺလာကို ဗိတာန္မ်က္ႏွာၾကက္ျပဳ၍ လွဴထားေၾကာင္း ေတြ႔ရျပန္တယ္။ အဲသည္အခါမွာေတာ့ ေကာသလမင္းႀကီးက -
ဒီတစ္ခါျဖင့္ ပုဏၰားက ျပန္မလွဴႏိုင္မည့္ ဆုမ်ဳိးကိုေပးမွပဲဟု ဆံုးျဖတ္ေတာ္မူၿပီး ဆင္ေလးစီး၊ ျမင္းေလးစီး၊ ကညာေလးေယာက္၊ ကၽြန္မေလးေယာက္၊ ေယာက်္ားေလးေယာက္၊ အသျပာေလးေထာင္၊ ရြာေလးရြာတို႔ကို ဆုေပးေတာ္မူတယ္။
အဲသည္လို ေလးပါးစီ ခုႏွစ္မ်ဳိးတိုင္ေအာင္ မ်ားျပားစြာေပးတဲ့အတြက္ သဗၺစတုကၠအလွဴလို႔ ေခၚတယ္။ ထိုပစၥည္းမ်ားကိုေတာ့ ဗုဒၶဘုရားသခင္က အလွဴခံေတာ္မူျခင္းမရွိဘူးေလ။ ( ျဗဟၼဇာလသုတ္တြင္ ၾကည့္ပါ။)
ဒီေနရာမွာ ဧကသာဋကပုဏၰားႏွင့္ ေကာသလမင္းႀကီးတို႔ သဒၶါစစ္ပြဲတိုက္တယ္လို႔ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ အဲသည္စစ္ပြဲမ်ဳိးကေတာ့ အကုသိုလ္မဟုတ္ႏိုင္ဘူးေလ၊ ေကာသလမင္းႀကီးက ဧကသာဋက ပုဏၰားႀကီးအား ထိုကဲ့သို႔ သဗၺစတုကၠဆုႀကီးကို ေပးလိုက္တာကို သာဝတၳိတစ္ျပည္လံုး ဟိုးေလး တေက်ာ္ေက်ာ္ ျဖစ္သြားတယ္။ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္က ရဟန္းမ်ားမွာလည္း ဧကသာဋက ပုဏၰားရဲ့ အက်ဳိးေပးပံုကို တအံ့တၾသ ေျပာေနၾကရတယ္။ အဲသည္အခါမွာ ျမတ္စြာဘုရား ႄကြလာေတာ္မူၿပီး ထိုစကားႏွင့္စပ္၍ ရဟန္းတို႔အား မိန္႔ၾကားေတာ္မူသည္။
“ ရဟန္းတို႔၊ ဧကသာဋက ပုဏၰားႀကီးသည္ အကယ္၍ ညဥ့္ပထမယံ၌ ေပးလွဴျဖစ္လွ်င္ သဗၺေသာဠသက မည္ေသာ တစ္ဆယ့္ေျခာက္ခု အစုရွိေသာ ဆုကို ရေပရာ၏။ မဇၥ်ိမယံ၌ လွဴႏိုင္စြမ္းခဲ့အံ့၊ သဗၺဌကမည္ေသာ ရွစ္ခုအေပါင္း အစုရွိေသာ ဆုကို ရေပရာ၏။ ယခုကား ပစၦိမယံ၌သာလွ်င္ လွဴဒါန္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ သဗၺစတုကၠဆုကိုသာ ရေလ၏။
“ ခ်စ္သားတို႔၊ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ကံကို ျပဳလုပ္လိုသည့္ စိတ္ျဖစ္ေပၚေသာ တစ္ခဏ၌ပင္ ေဆာလ်င္စြာ ျပဳလုပ္၏။ ႏႈန္႔ေႏွး ၾကန္႔ၾကာၿပီးမွ ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္သည္ အက်ဳိးေပးႏႈန္း ေႏွးတတ္၏ “ဟုမိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။
ထိုေဒသနာေတာ္၏ အဆံုးမွာ ရွင္၊ လူတို႔ ေသာတာပန္ တည္ၾကရတယ္။
“ ေယာနိေသာမနသိကာရ “ ျဖင့္ စိတ္ကို စိတ္ႏွင့္ (ခြ) တိုက္ရမည္ဟူေသာ မစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ၾသဝါဒအထူးကိုလည္း ျပန္၍ သတိရေစပါသည္။ ထိုမွတစ္ပါး မေစၦရစိတ္သည္ နည္းပရိယာယ္ ဆင္ျခင္ဆင္လက္ တည္းဟူေသာ စစ္သည္ေတာ္တို႔ျဖင့္ မိမိ၏ သဒၶါစိတ္ကို ဝိုင္းဝန္းေႏွာင့္ယွွက္ ဖ်က္ဆီးတတ္ၾကေၾကာင္း၊ ထိုအခါ သဒၶါတရားကို ေအာင္ျမင္ရန္ မိမိ၏ ပညာတည္းဟူေသာ အင္အားျဖည့္စစ္ကူမ်ား အေရးတႀကီးလိုအပ္ေၾကာင္း ဝတၳဳ သာဓကတစ္ခုကို ေတြးလိုက္မိျပန္ပါသည္။ ထုိဝတၳဳမွာ အရွင္သီဝလိရဟႏၱာမေထရ္ႏွင့္ ႏွီးႏႊယ္ဆက္စပ္ေနေပသည္။ ရွင္သီဝလိမေထရ္ကား လာဘ္လာဘ ရလြယ္ျခင္းအရာ၌ ဧတဒဂ္ရ၍ ထင္ရွားေသာ ရဟႏၱာတစ္ပါး ျဖစ္သည္။
ထိုရွင္သီဝလိ အေလာင္းေတာ္သတို႔သားကို မယ္ေတာ္ျဖစ္ေသာ သုပၸဝါသာေကာလိယ အမ်ဳိးႏြယ္ မင္းသမီးသည္ ခုနစ္ႏွစ္တိုင္တိုင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခဲ့ရ၍ ခုနစ္ရက္တိုင္တိုင္ ေဝဒနာခံစားရၿပီးမွ ေမြးႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ တစ္ခုေသာ အတိတ္ဘဝတြင္ သားျဖစ္ေသာ ဘုရင္အား ရန္သူ၏ ၿမိဳ့ကို ခုနစ္ရက္တိုင္တိုင္ ဝန္းရံဆို႔ပိတ္၍ လုပ္ႀကံတိုက္ခိုက္ေစေသာ စစ္ဗ်ဴဟာကို အႀကံေပးမိသည့္ အကုသိုလ္ဝိပါက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေလ၏။
ေမြးဖြားလုဆဲဆဲ၌ ျပင္းျပေသာေဝဒနာ ခံစားေနရေသာ္လည္း ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ကို ယံုၾကည္ ေအာက္ေမ့လ်က္ ခင္ပြန္းသည္ျဖစ္ေသာ ေကာလိယမင္းသားကို ျမတ္စြာဘုရားထံ သြားေရာက္၍ သနားကယ္မပါမည့္ အေၾကာင္း ဆုေတာင္း ေလွ်ာက္ထားေစသည္။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္က ‘ သုပၸဝါသာ မင္းသမီးသည္ ခ်မ္းသာစြာ ေမြးဖြားေစသတည္း ‘ ဟု ဆုေပးေတာ္မူလိုက္၏။ ထိုအခ်ိန္မွာပင္ သတို႔သားအား ခ်မ္းသာစြာ ေမြးဖြားရ၏။ ေကာလိယမင္းသား ျပန္ေရာက္ေသာအခါ -
“ အရွင္မင္းသား၊ ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ကား ႀကီးမားလွေပစြ။ ဗုဒၶအား တမ္းတလိုက္ခ်ိန္မွာပင္ ဤသတို႔သားငယ္ကို ခ်မ္းသာစြာ ေမြးဖြားရပါ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သားငယ္ ခုနစ္ရက္ေျမာက္ေသာ ေန႔တြင္ ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္ကို အမွဴးျပဳ၍ သံဃာေတာ္အား ခုနစ္ရက္ႏွင္ႏွင္ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ဆြမ္းလုပ္ေကၽြးလိုပါသည္။ ပင့္ေလွ်ာက္ေခ်ပါဦး “ ဟု ဘုရားထံသို႔ ျပန္လႊတ္လိုက္ျပန္သည္။
ေကာလိယမင္းသားသည္ သုပၸဝါသာ၏ အလိုအတိုင္း ျမတ္စြာဘုရားထံ သြားေရာက္ ေလွ်ာက္ထားေလသည္။ သုပၸဝါသာမင္းသမီး၏ ဖိတ္မန္ေလွ်ာက္ထားေသာ ခုနစ္ရက္အတြင္းမွ ေန႔တစ္ေန႔သည္ ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္က သူ၏ ဒါယကာ သူေဌးတစ္ဦး၏ အိမ္သို႔ ဆြမ္းစားႄကြရန္ ေလွ်ာက္ထားႏွင့္ၿပီး ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားက အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္အား သူ၏ ဒါယကာသူေဌးဆြမ္းရက္ကို ေျပာင္းလႊဲ ကပ္လွဴရန္ အသိေပးပါေခ်ဟု ေစလႊတ္ေတာ္မူ၏။ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္သည္ သူေဌးထံသို႔သြားကာ မူလရည္မွန္းေသာ ရက္အစား ေနာက္တစ္ရက္ရက္တြင္ ကပ္လွဴရန္ တိုက္တြန္းရသည္။ ထိုတြင္ သူေဌးႀကီးက ဆို၏။
“ အရွင္ဘုရား - ထိုေန႔ရက္ကို မွတ္သား၍ လွဴဖြယ္ကိစၥအလံုးစံု စီစဥ္ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ မေျပာင္းမလဲ ပါရေစႏွင့္ “ ဟုဆို၏။ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္က ေျပာင္းလဲေပးရန္ တိုက္တြန္းေတာ္မူ၏။ ထိုအခါ သူေဌးက -
“ အရွင္ဘုရား - အလံုးစံုသည္ မၿမဲဟု အရွင္ဘုရားတို႔ဆိုပါ၏။ အကယ္၍ ထိုထို ကာလအတြင္း တပည့္ေတာ္ စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ား ဆံုးပါးပ်က္စီးသြားသည္ ရွိေသာ္ ဘုရားရွင္အား ဆြမ္းမကပ္လွဴလိုက္ရ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္ ဘုရား “ - ဟု ေလွ်ာက္၏။ တန္ခိုး အဘိညာဥ္အရာ၌ ဧတဒဂ္ရေတာ္မူထားေသာ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္သည္ အနာဂတံသ အဘိညာဥ္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ -
“ သူေဌးႀကီး၊ သင္၏ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာတို႔သည္ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ကာလပတ္လံုး ဆုတ္ယုတ္မည္မဟုတ္၊ တိုးပြားသည္ထက္သာ တိုးပြားလာမည္ “ - ဟု အာမ ခံေတာ္မူရသည္။ ထိုသူေဌးက တစ္ဆင့္တက္ျပန္၍ -
“ အရွင္ဘုရား၊ ပစၥည္းက လူကို စြန္႔သည္လည္းရွိပါ၏။ လူက ပစၥည္းကို စြန္႔သည္လည္း ရွိပါ၏။ ေကြးေသာလက္သည္ မဆန္႔မီ၊ ဆန္႔ေသာလက္သည္ မေကြးမီ ေသျခင္းတရားကား ျမန္လွပါဘိ၏။ အကယ္၍ ထိုရက္အတြင္း တပည့္ေတာ္ ေသလြန္သြားသည္ရွိေသာ္ ဗုဒၶျမတ္စြာအား ဆြမ္းမကပ္ရဘဲ ရွိေခ်ေတာ့မည္ “ - ဟု ေစာဒက တက္ျပန္၏။
ထိုအခါတြင္လည္း ရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္သည္ အနာဂတံသ အဘိညာဥ္၌ ဝင္စားၿပီးလွ်င္ -
“ မစိုးရိမ္လင့္ ဒကာသူေဌးႀကီး၊ အသင္၏ အသက္ဇီဝသည္လည္း တစ္ဆယ့္ႏွစ္ႏွစ္ကာလအတြင္း အနာေရာဂါမွ် မရွိ “ - ဟု အာမ ခံလိုက္ရျပန္ပါသည္။
ထိုအခါ သူေဌးႀကီးက ထပ္တြန္႔ ဆင္ေျခတက္လာျပန္ေလ၏။ “ တန္ခိုး အဘိညာဥ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာ အရွင္ျမတ္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္၏ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာ တို႔သည္လည္း မပ်က္မစီးေသး၊ တပည့္ေတာ္၏ အသက္ဇီဝသည္လည္း မေသဆံုးေသးဟူေသာ အရွင္ျမတ္စကားကို အေလးအနက္ယံုၾကည္ပါ၏။ သို႔ေသာ္ ပစၥည္းႏွင့္ အသက္ မပ်က္စီးေသးပါဘဲလ်က္ ရတနာသံုးပါး၏ ဂုဏ္ကို ယံုၾကည္ေသာစိတ္၊ ကံကံ၏ အက်ဳိးကို ယံုၾကည္ေသာစိတ္တည္း ဟူေသာ သဒၶါတရားသည္ ထိုထိုရက္အတြင္း၌ ပ်က္စီးသြားသည္ ရွိေသာ္ တပည့္ေတာ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ဆြမ္းမလုပ္ေကၽြးရဘဲ ရွိရေခ်ေတာ့မည္။ ထိုသဒၶါတရားကို အရွင္ဘုရား တာဝန္ယူပါမည္လား “ - ဟု ေလွ်ာက္ျပန္၏။ ထိုအခါ၌ကား အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္ မေထရ္ျမတ္သည္ ဒါယကာသူေဌးႀကီးအား ေစ့ေစ့ၾကည့္၍ ဤသို႔ဆိုရေလေတာ့သည္။
“ ဒါယကာသူေဌးႀကီး၊ ငါ၏ အဘိညာဥ္ျဖင့္ အသင္၏ စည္းစိမ္ကို မပ်က္စီးရာ တာဝန္ခံႏိုင္စြမ္းရွိပါ၏။ သင္၏ အသက္ကိုလည္း မပ်က္စီးရာ တာဝန္ခံႏိုင္စြမ္း ရွိပါ၏။ သင္၏ သဒၶါတရားကို မူကား ပ်က္ျပားေဖာက္ျပန္ေစႏိုင္ေသာ မေစၦရစိတ္တို႔က ပရိယာယ္အသီးသီး နည္းအေထြေထြျဖင့္ တိုက္ခိုက္တတ္ၾကေသာေၾကာင့္ မပ်က္စီးပါဟု တာဝန္ခံႏိုင္စြမ္း မရွိပါ။ အသင္သူေဌးႀကီး၏ သဒၶါစိတ္ကို အသင္သူေဌးႀကီး၏ ‘ သတိပညာ ‘ ျဖင့္သာ မပ်က္စီးေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ရေပလိမ့္မည္ “ - ဟု ေဟာေတာ္မူေလသည္။
ထိုအခါ သူေဌးႀကီးသည္ တရားေတာ္ကို ၾကည္ညိဳလွသည္ျဖစ္၍ “ သာဓု၊ သာဓု၊ ဤတရားသည္ တပည့္ေတာ္အား အလြန္ေက်းဇူးမ်ားလွပါဘိသည္။ အံ့ၾသဖြယ္ ရွိလွပါေပသည္။ တပည့္ေတာ္၏ သဒၶါစိတ္ကို တပည့္ေတာ္၏ သတိပညာျဖင့္ အၿမဲ ေစာင့္ေရွာက္ပါမည္ ဘုရား “ - ဟု သဒ ၶါျမတ္ႏိုး ရွိခိုးလိုက္သည္။
ဤဝတၳဳကို အက်ဥ္းခ်ဳံး၍ ေက်းဇူးရွင္ မန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားက မဃေဒဝလကၤာႀကီးတြင္ ဤသို႔ ေရးသားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
" ထင္ရွားေက်ာ္ဟိုး၊ ဘိညာဥ္စိုးသား
တန္ခိုးႀကီးစြာ၊ ရဟႏၱာလည္း
ဥစၥာအသက္၊ ႏွစ္ပါးတြက္ကို
မပ်က္စီးရာ၊ ဝန္ခံစြာလ်က္
သဒၶါဟူညား၊ ဤတရားမူ
ေဖာက္ျပားယြင္းေသြ၊ မေစၦဖီသန္း
ပ်က္လြယ္စြမ္းေၾကာင့္၊ ခံထမ္းပိုင္ပိုင္
ထိုသဒၶါကို၊ ပညာကြန္႔ေထြ
မဆြန္႔ေစႏွင့္။ "
ဧကသာဋက ပုဏၰားႀကီးသည္ ပညာႏုံသည္ျဖစ္၍ မေစၦရတရားက လႊမ္းမိုးျခင္းကို ခံရသူျဖစ္သည္။ အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္၏ ဒါယကာသူေဌးႀကီးကား ပညာတက္သည္ျဖစ္၍ မေစၦရတရားကို လႊမ္းမိုးႏုိင္သူျဖစ္သည္။ ။
စာေရးသူ၏ မွတ္ခ်က္
ကြယ္လြန္ သြားၿပီျဖစ္ေသာ ကၽြန္ေတာ္၏ ဖခင္ (ဦးခ်စ္တင္ေဆြ) အား ရည္စူး၍ ဤ ေဆာင္းပါးကို ေရးျဖစ္ပါသည္။ သားသမီးေတြ ေမြးဖြားလာၿပီဆိုလွ်င္ ရွင္ျပဳနားသ အလွဴေတာ္မဂၤလာ ဆိုတာကို မိဘတိုင္းက ႀကိဳးစား လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အလွဴမွာ ျမင္းၿခံၿမိဳ့ရဲ့ နာမည္ေက်ာ္မင္းသား ေဇာ္လင္းေမာင္ ဘိေသကသြန္းေျမွာက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဧကသာဋက ပုဏၰားႀကီးရဲ့ အလွဴဒါန အေၾကာင္းနဲ႔ ဘိသိတ္သြန္းေလာင္း ခဲ့ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ မွတ္သားခဲ့ရဘူးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ့ ဓမၼမိတ္ေဆြေတြလည္း ဖတ္ရႈ မွတ္သား၍ အက်ဳိးမ်ားႏိုင္ၾကပါေစ။ သာသနာ့ အက်ဳိးဆထက္ထမ္းပိုး ပြားတိုးႏိုင္ၾကပါေစ။
ေဖေဖ ေကာင္းရာသုဂတိလားပါေစ။ ။
0 comments:
Post a Comment