Friday, April 25, 2008

ဗုဒၶသာသနာျပဳၾကရေအာင္

ဗုဒၶသာသနာျပဳၾကရေအာင္
(Buddhist Missionary)
ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ ေက်းဇူးေတာ္

- သုေမဓါရေသ့ဘဝမွာ မိမိအတြက္ဆို နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း သတၱဝါအားလံုး၏ အက်ဳိးအတြက္ ၾကည့္ရွုခဲ့ေသာ ေက်းဇူးေတာ္
- ဘုရားအေလာင္းေတာ္ဘဝတြင္ ပါရမီ (၃၀) ကို ဘဝေပါင္း အနႏၱ အသက္ေသြးေပါင္း အနႏၱတို႔ျဖင့္ ျဖည့္စြမ္းေပးခဲ့ေသာ ေက်းဇူးေတာ္
- ေနာက္ဆံုးလူ႔ဘဝတြင္ ေလာကီခ်မ္းသာတို႔၏ ထိပ္ေခါင္ မင္းစည္းစိမ္ ခ်မ္းသာအားလံုးကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး သတၱဝါ အားလံုးအက်ဳိးအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီးေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ေက်းဇူးေတာ္တို႔သည္ တုႏွုိင္း၍ မရေအာင္ ေက်းဇူးႀကီးမား လွေပသည္။

ဘုရားရွင္၏ ေက်းဇူးေတာ္

- ဘုရားျဖစ္ၿပီးသည့္ေနာက္ သတၱဝါအားလံုးတို႔အား ဒုကၡသံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ၿပီး ခ်မ္းသာအစစ္နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ေရးအတြက္ တရားေဟာလမ္းညႊန္ျပသေပးျခင္း
- (၄၅) ဝါ (ႏွစ္) ပတ္လံုး တစ္ေန႔တြင္ တစ္နာရီမွ် ခန္႔သာ က်ိန္း (အိပ္) ေတာ္မူ၏။ အခ်ိန္ရွိသေလာက္ သတၱဝါ အားလံုးတို႔အား တရားေတာ္မ်ား ေဟာေျပာ ျပသ ခ်ီးျမွင့္ေတာ္မူခဲ့ျခင္း
- သာသနာေတာ္ကို ထူေထာင္ခဲ့သည့္အျပင္ အနာဂတ္ကာလ သာသနာေတာ္ျပန္႔ပြားေရးအတြက္ မ်ားလွစြာေသာ ဓမၼဒူတ ခရီးစဥ္မ်ား ေစလႊတ္ၿပီး သာသနာျပဳေပးခဲ့ေသာ ေက်းဇူးေတာ္မ်ားသည္ သတၱဝါအားလံုးအတြက္ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာအက်ဳိးကိုေပၚေပါက္ေစခဲ့သည္မွာ ဆပ္၍မကုန္ႏုိင္ေသာ ေက်းဇူးေတာ္မ်ား ျဖစ္ေပသည္။

အျမင့့္ျမတ္ဆံုးေသာ ေက်းဇူးေတာ္ (ဂုဏ္ေတာ္)

- အနႏၱစၾကာဝဠာ သတၱဝါအားလံုးတို႔အား အမွန္ကိုသိျမင္ေစရန္ႏွင့္ ဥာဏ္အလင္းကို ထင္ရွားစြာ ရရွိၾကရန္ျပသလမ္းညႊန္ေပးၿပီး အႀကီးမားဆံုးေသာ ေမတၱာႏွင့္ ကရုဏာထားေတာ္မူခဲ့ေသာ ဘုရားရွင္၏ ေက်းဇူးေတာ္သည္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးေသာ ေက်းဇူးေတာ္ျဖစ္ေပသည္။
- မွန္စြာသိျမင္ နားလည္သေဘာေပါက္လာၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္မွန္သမွ်တို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ အဆံုးအမမ်ားအား မပ်က္စီး / မေပ်ာက္ပ်က္ေစရန္ ဝိုင္းဝန္းေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းၾကရန္ အထူးလုပ္ေဆာင္ေလေတာ့မည္။

သဂၤ ါယနာတင္ၾကျခင္း

- ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးေနာက္ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္မ်ား မပ်က္စီး မေပ်ာက္ပ်က္ရေလေအာင္ ဘုရားရွင္၏ တရားဓမၼမ်ားအား ကၽြမ္းက်င္ တတ္ကၽြမ္းေသာ သံဃာေတာ္မ်ားစုေပါင္းၿပီး ဗုဒၶ၏ ဓမၼအား သန္႔ရွင္း တည္တံ့ျပန္႔ပြားႏုိင္ရန္အတြက္ စစ္မွန္ေသာ ဓမၼကိုသာ သံဃာမ်ား၏ သေဘာတူညီမွုရယူကာ ရြတ္ဖတ္မွတ္တမ္းတင္ အတည္ျပဳၾကျခင္းကို သဂၤါယနာတင္ျခင္း ဟုေခၚသည္။ မင္းထုႏွင့္ ျပည္သူထုမွ ပံ့ပိုးကူညီၾကသည္။

သာသနာ့အေမြ ဆက္ခံခဲ့ျခင္း

- ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးေနာက္ ဘုရားရွင္၏ တပည့္ရဟန္းတို႔သည္ ေခတ္အသီးသီးမွ အာဏာရွိေသာ မင္းထုႏွင့္ ဗုဒၶသာသနာဝင္ျပည္သူလူထု ပူးေပါင္းၿပီး သံဃာထု၊ မင္းထု၊ ျပည္သူလူထု၊ ထု (၃) ထု ပူးေပါင္းကာ သဂၤါယနာ (၆) ႀကိမ္ တုိင္တို္င္ စုေပါင္းတင္ခဲ့ၾကၿပီး ဗုဒၶသာသနာ့အေမြ မပ်က္စီးမေပ်ာက္ပ်က္ရေလေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကေလသည္။

အျပည့္အစံုသို႔...

ဗုဒၶအဆံုးအမ အားလံုးတို႔သည္ ဗဟုသုတရရုံမဟုတ္ဘဲ လက္ေတြ႔ေလ့က်င့္ရန္ ႏွင့္ အက်ဳိးရွိ္ေအာင္ အသံုးခ်ရန္ ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶအဆံုးအမ အားလံုးတို႔သည္ ဗဟုသုတရရုံမဟုတ္ဘဲ လက္ေတြ႔ေလ့က်င့္ရန္ ႏွင့္ အက်ဳိးရွိ္ေအာင္ အသံုးခ်ရန္ ျဖစ္သည္။
(Buddha’s Teachings are not for Knowledge only but also for Self Practice & Implementation)
အႏွစ္သာရရွိလွျခင္း

- ဗုဒၶဘုရားရွင္ အဆံုးအမ အားလံုးသည္ ဗဟုသုတ ရရုံပါးစပ္ဖ်ားေလးမွ ေျပာေန ေဟာေနရုံမွ် လမ္းဆံုးေနတာမ်ဳိး တစ္ခြန္းမွ် မရွိခဲ့ပါဘူး။
- အဆံုးအမတိုင္းသည္ ကိုယ္တိုင္လက္ေတြ႔ က်င့္ရမယ္။ ၿပီးမွ မိမိႏွင့္အမ်ားအက်ဳိးအတြက္ အက်ဳိးရွိေအာင္ လက္ေတြ႔အသံုးခ်ၿပီးမွ သာလွ်င္ အဓိပၸါယ္ ျပည့္စံုၿပီး ပန္းတိုင္ (နိဗၺာန္) သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ျခင္း သည္သာ အႏွစ္သာရျဖစ္ပါသည္။

ခ်မ္းသာအစစ္

- လူခ်မ္းသာ နတ္ခ်မ္းသာ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ သံုးမ်ဳိးေသာ ခ်မ္းသာတို႔တြင္ လူႏွင့္နတ္ခ်မ္းသာ တို႔သည္ ဒုကၡသစၥာနယ္ (ျဖစ္ေပၚ ျခင္း ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ျခင္းတို႔က အစဥ္ထာဝရ ႏွိပ္စက္ေသာနယ္) ထဲတြင္သာ ခံစားေနရၿပီး သံုးဆယ္ တစ္ဘံုသံသရာလည္ေစၿပီး ခ်မ္းသာအတု ျဖစ္သည္။
- နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ (မေဖာက္မျပန္ ျပဳျပင္စီရင္မွုမရွိ ၿငိမ္းေအးမွု အျပည့္ ဒုကၡ အားလံုးခ်ဳပ္ဆံုးျခင္း သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ျခင္း) သည္သာလွ်င္ မဟာသႏၱိသုခ ခ်မ္းသာ အစစ္ ျဖစ္ေပသည္။

ဘုရားကန္ေတာ့ျခင္း

- ဗုဒၶဘာသာဝင္တိုင္း ဘုရားကန္ေတာ့ၾကစဥ္ ၾသကာသမွ စၿပီးရြတ္ဆိုၾကသည္။ (ၾသကာသ ဆိုသည္မွာ ခြင့္ျပဳပါ ဘုရားဟု ခြင့္ေတာင္းျခင္းသာျဖစ္သည္၊ လူယဥ္ေက်းတို႔၏ အေလ့အထ တစ္ခုျဖစ္သည္။)
- ၾသကာသရြတ္ၿပီး ဘုရားရွိခိုးေနစဥ္ ဘုရားရွင္၏ ပံုေတာ္ (အကာ) ကိုၾကည့္ၿပီး ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေတာ္ (အႏွစ္) ကို ရည္မွန္းၿပီး ကန္ေတာ့မွသာလွ်င္ အဓိပၸာယ္ျပည့္စံု ေပသည္။

ဆုေတာင္းျခင္း

- ၾသကာသျဖင့္ ဘုရားကန္ေတာ့ၿပီးေနာက္ ဤသို႔ ကန္ေတာ့ရေသာ အက်ဳိးအားေၾကာင့္ အပၸါယ္ေလးပါး ကပ္သံုးပါး ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး စသည္ျဖင့္ ေဘးအေပါင္းမွ လြတ္ရန္ ရွည္လ်ားလွစြာေသာ ဆုေတာင္းမ်ားကို ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ ပါးစပ္ဖ်ားေလးျဖင့္ ဆုေတာင္းကာ ေနာက္ဆံုး နိဗၺာန္ခ်မ္းသာကိုပင္လွ်င္ ပါးစပ္ျဖင့္ေတာင္းရုံႏွင့္ရသကဲ့သို႔ မွားယြင္းစြာ ဆုေတာင္းေနၾကေလသည္။ အမွန္မွာ ဆုေတာင္းသကဲ့သို႔ လက္ေတြ႔က်င့္ရန္သာ အဓိကျဖစ္သည္။

ကိုယ္တိုင္ေလ့က်င့္ျခင္း

(က) အပါယ္ေလးပါး ေဘးမွလြတ္ရန္ကား

အပါယ္ေလးပါးဆိုေသာအဓိပၸါယ္ႏွင့္ အပါယ္က်ေစႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းတရားႏွင့္ အပါယ္လြတ္ရန္ ကိုယ္တိုင္ ေလ့က်င့္ရမည့္တရားတို႔ကို သိရွိေလ့က်င့္ရန္လိုေပသည္။
(၁) တိရစၧာန္ဘံုေရာက္ျခင္းသည္ ေမာဟ (အမွားသိ ေတြေဝ) ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၎ေမာဟဆိုေသာအေၾကာင္းကို သတ္မွ သာလွ်င္ အက်ဳိးတိရစၧာန္ဘံုမေရာက္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
(၂) ျပိတၱာဘံု ေရာက္ျခင္းသည္ ေလာဘ (လိုခ်င္တပ္မက္) ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၎ေလာဘဆိုေသာအေၾကာင္းကို သတ္မွသာလွ်င္ အက်ဳိးျပိတၱာဘံုမေရာက္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
(၃) အသူရကာယ္ (အရံငရဲ) ဘံုေရာက္ျခင္းသည္ မာန(ေထာင္လႊားမွု) ေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၎မာနဆိုေသာအေၾကာင္းကို သတ္မွသာလွ်င္ အက်ဳိး အသူရကာယ္ဘံု မေရာက္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
(၄) ငရဲဘံုေရာက္ျခင္းသည္ ေဒါသ (ၾကမ္းတမ္း ခက္ထန္) ေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ၎ေဒါသဆိုေသာ အေၾကာင္းကို သတ္မွသာလွ်င္ အက်ဳိးငရဲဘံုမေရာက္ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။
အပါယ္ေလးပါးမွ လြတ္ခ်င္ပါ၏လို႔ ဆုေတာင္းေနရုံျဖင့္ အပါယ္မွ မလြတ္ႏုိင္၊ အပါယ္ေရာက္ေစႏိုင္ေသာ ေလာဘ ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ၊ မာန တို႔ကို ကိုယ္တိုင္ ေလ့က်င့္ပယ္သတ္မွသာလွ်င္ လြတ္ႏိုင္ေပမည္။

(ခ) ကပ္သံုးပါးေဘးမွ လြတ္ရန္ကား

ကပ္သံုးပါး၏ အဓိပၸာယ္ႏွင့္ ကပ္ေဘးကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းတရား (မီး) ကို သိရန္လိုအပ္ၿပီး အေၾကာင္းကို ေခတၱထိန္းႏိုင္ေသာ တရားႏွင့္ အေၾကာင္းတရား (မီး) ကို အငုတ္ျပဳတ္ေစႏုိင္ေသာတရားကိုသိရွိ ေလ့က်င့္ရန္လိုအပ္ေပသည္။

ကပ္သံုးပါး ျ ဖစ္ေစေသာအေၾကာင္း ေခတၱထိန္း
(မီး)
၁။ ဒုဗၻိကၡႏၱရကပ္ ေလာဘ ဒါန
(ငတ္မြတ္ေဘး)
၂။ သတၱႏၱရကပ္ ေဒါသ သီလ
(သတ္ျဖတ္ေဘး) (ကာယဝစီေစာင့္ထိန္း)
၃။ ေရာဂႏၱရကပ္ ေမာဟ ဘာဝနာ
(ေရာပါေဘး) (အဖန္တလဲလဲ ရွုမွတ္ပြားမ်ား)

- ငတ္မြတ္ေဘး (ကပ္) ျဖစ္ရျခင္းသည္ ေလာဘအေၾကာင္းေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၎ေလာဘမီးကို ေခတၱခဏအားျဖင့္ ဒါနျပဳျခင္းျဖင့္ ထိန္းထားႏုိင္သည္။ သတ္ျဖတ္ေဘး (ကပ္) သည္ ေဒါသေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၎ေဒါသကို ေခတၱခဏအားျဖင့္ သီလျဖင့္ ထိန္းထားႏိုင္သည္။ ေရာဂါေဘး (ကပ္) သည္ ေမာဟေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ၎ေမာဟကို ေခတၱခဏအားျဖင့္ ဘာဝနာျဖင့္ ထိန္းထားႏုိင္သည္။
- ကပ္သံုးပါးစလံုး အငုတ္ျပဳတ္ႏိုင္ရန္ကား ဝိပႆနာ၊ ဘာဝနာ (အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱ) ရွုမွတ္ပြားမ်ားေနရမည္ ျဖစ္သည္။
- ကပ္သံုးပါးမွ လြတ္ေျမာက္ခ်င္ပါ၏ လို႔ ဆုေတာင္းေနရုံမွ်ျဖင့္ ကပ္သံုးပါးမွ မလြတ္ႏုိင္၊ ကပ္သံုးပါးကို ျဖစ္ေစေသာ ေလာဘမီး၊ ေဒါသမီး၊ ေမာဟမီး တို႔ကို မိမိကိုယ္တိုင္လည္း ေလ့က်င့္ၿပီး ပယ္သတ္၊ အားလံုးေသာသတၱဝါအေပါင္းတို႔မွလည္း ေလ့က်င့္ၿပီး ပယ္သတ္ႏိုင္ၾကမွသာလွ်င္ ကပ္ေဘးတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေပမည္။

ဒုစရုိက္ / သုစရုိက္

ဒုစရိုက္ (၁၀) ပါး (ဒု = မေကာင္းေသာ ၊ စရုိက္ = အက်င့္)

(က) ကာယကံ (၃) ပါး
(၁) သတ္ (သတၱဝါမ်ား)
(၂) ခိုး (တစ္ပါးသူပိုင္ ပစၥည္း)
(၃) ေဖာက္ျပန္ (ကာမဂုဏ္)

(ခ) ဝစီကံ (၄) ပါး
(၁) လိမ္ (မဟုတ္မမွန္ေျပာျခင္း)
(၂) ကုန္းတိုက္ (ညီညြတ္မွုၿပိဳကြဲေစျခင္း)
(၃) ၾကမ္းတမ္း (ဆဲေရးတိုင္းထြာျခင္း)
(၄) အခ်ည္းႏွီး (အက်ဳိးမရွိေသာ စကားေျပာျခင္း)

(ဂ) မေနာကံ (၃) ပါး
(၁) အဘိဇၥ်ာ (သူတစ္ပါးပစၥည္း မတရား ရေစလိုျခင္း)
(၂) ဗ်ာပါဒ (သူတစ္ပါးကို ေသေၾကပ်က္စီး ေစလိုျခင္း)
(၃) မိစၦာဒိဌိ (အယူမွားျခင္း)

ဒုစရုိက္ (၁၀) ပါး ပြား (၄၀)

(၁) ကိုယ္တိုင္က်ဴးလြန္ (၁၀) ပါး
(၂) သူတစ္ပါးအားေစခိုင္း (၁၀) ပါး
(၃) သြယ္ဝိုက္အားေပး (၁၀) ပါး
(၄) ဝမ္းေျမာက္ (၁၀) ပါး

သုစရုိက္ (၁၀) ပါး (သု = ေကာင္းေသာ၊ စရုိက္ = အက်င့္)

(က) ကာယကံ (၃) ပါး

(ခ) ဝစီကံ (၄) ပါး ဒုစရုိက္ (၁၀) ပါးကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း သည္ သုစရုိက္ (၁၀) ပါး ျဖစ္သည္။
(ဂ) မေနာကံ (၃) ပါး
သုစရုိက္ (၁၀) ပါးလည္း ပြားလွ်င္ (၄၀) ရသည္။
(၁) ကိုယ္တိုင္
(၂) ေစခိုင္း
(၃) အားေပး
(၄) ဝမ္းေျမာက္

မွတ္ခ်က္

၎ဒုစရုိက္ / သုစရုိက္တို႔သည္လည္း ပါးစပ္ဖ်ားျဖင့္ ေျပာေန၊ ေဟာေနရုံမွ်ျဖင့္ အဓိပၸါယ္မျပည့္စံုဘဲ ဒုစရုိက္ကို ကိုယ္တုိင္လံုးဝ ေရွာင္ၾကဥ္ၾကၿပီး သုစရုိက္ကို လက္ေတြ႔ေလ့က်င့္လုပ္ေဆာင္ၾကၿပီး မိမိႏွင့္ အမ်ားအက်ဳိး ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မွသာလွ်င္ ဗုဒၶအလိုေတာ္က် ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ျဗဟၼစိုရ္ (၄) ပါး

ေမတၱာ = တစ္ပါးသူအား ေကာင္းေစခ်င္ေသာ ေစတနာ အျပဳျမင္ဝါဒ (တန္းတူေတြ႔လွ်င္ ေမတၱာမပြားႏိုင္က ၿပိဳင္တတ္သည္။)
ကရုဏာ =တစ္ပါးသူအား ဝဋ္ဒုကၡေဘးဆင္းရဲတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ေစလိုေသာ ေစတနာ (ကိုယ့္ေအာက္နိမ့္လွ်င္ ကရုဏာ မထားႏိုင္က ႏိုင္တတ္သည္။)
မုဒိတာ = သူတစ္ပါးေကာင္းစားတာ ဝမ္းေျမာက္ျခင္း(ကိုယ့္ထက္သာလွ်င္ မုဒိတာ မပြားႏိုင္က ျငဴစူေစာင္းေျမာင္း တတ္သည္။)
ဥေပကၡာ = ခ်စ္လည္းမခ်စ္၊ မုန္းလည္းမမုန္းျခင္း (လစ္လ်ဴရွုျခင္း)(သတၱဝါအားလံုးတို႔သည္ မိမိျပဳေသာ ကံအတိုင္းကိုသာ မိမိရၾကသည္။)

မွတ္ခ်က္

ျဗဟၼစိုရ္တရား (၄) ပါးသည္ နတ္လူသတၱဝါ အားလံုးတို႔၏ ခ်စ္ေဆးျဖစ္၍ ပါးစပ္ဖ်ားမွ ေျပာေနရုံမွ်ျဖင့္ မျပည့္စံုႏုိင္ပါ။ လက္ေတြ႔ေလ့က်င့္လုပ္ေဆာင္ၾကၿပီး ႏွလံုးသြင္းကာ အသံုးခ်ျခင္းျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေသာ ေလာကႀကီး ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္။

ပုညႀကိယာ (၁၀) ပါး

ေကာင္းမွု ကုသိုလ္ ပုည ဘုန္း (သို႔) အဆင့္ဆင့္ကူးေျပာင္း ေခၚေဝၚလာၾကရာ ယခုအခါ ဘုန္းႀကီးသည္ဆိုလွ်င္ လူတုိင္းႏွစ္သက္ၾကေပရာ ေကာင္းမွုမ်ားျခင္းသည္သာ ဘုန္းႀကီးၾကေၾကာင္း သိအပ္ေပသည္။

(က) ဒါန
(၁) ရုိးရုိးဒါန (လွဴဒါန္းျခင္း)
(၂) ပတၱိဒါန (အမွ်ေပးျခင္း)
(၃) ပတၱာႏုေမာဒန (သာဓုေခၚ ျခင္း)

(ခ) သီလ
(၁) ရုိးရုိးသီလ (ကာယႏွင့္ဝစီေစာင့္ထိန္းျခင္း)
(၂) အပစာယန (ရုိေသျခင္း)
(၃) ေဝယ်ာဝစၥ (လုပ္အားေပးျခင္း)

(ဂ) ဘာဝနာ
(၁) ရုိးရုိးဘာဝနာ (ေမတၱာဘာဝနာပြားျခင္း ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ စသည္ အာရုံမြားေနျခင္း)
(၂) ဓမၼႆဝန (တရားနာယူျခင္း)
(၃) ဓမၼေဒသနာ (တရားေဟာေျပာျပသျခင္း)
(၄) ဒိဌိဇုကမၼ (အယူမွန္ျခင္း)

မွတ္ခ်က္

ပုညႀကိယာ (၁၀)ပါး သည္လည္း ေဟာေျပာေနရုံႏွင့္ မၿပီးဘဲ ကိုယ္တိုင္လည္းေလ့က်င့္၊ သူတစ္ပါးအားလံုးကိုလည္း ေလ့က်င့္ၾကေစရန္ စည္းရုံးတုိက္တြန္းၿပီး အသံုးခ်ၾကမွသာလွ်င္ ဗုဒၶအလိုေတာ္က် အက်ဳိးရွိေပမည္။

အျပည့္အစံုသို႔...

ဗုဒၶ၀င္အက်ဥ္း

(က) ရေသ့ျဖစ္ျခင္း

သုေမဓါရေသ့ဘ၀ မေရာက္မီ ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ မိဘႏွစ္ပါး လြန္စြာပစၥည္းဥစၥာခ်မ္းသာေပမဲ့ ၎မိဘႏွစ္ပါး ေသဆံုးသည့္အခါ ပစၥည္းဥစၥာမ်ား ဘာမွ်ယူမသြားႏုိင္ေသာေၾကာင့္ လူေတြမွာေသဆံုးလို ့ ဘာမွ်ပါမသြားႏုိင္တာရွိလွ်င္ ေသဆံုးျပီးပါေအာင္ ယူသြားႏုိင္တာ ရွိကိုရွိရမယ္လို ့ေတြးမိျပီး ပစၥည္းဥစၥာ အားလံုး စြန္ ့လႊတ္ လွဴဒါန္းျပီး ရေသ့ဘ၀ေျပာင္း တရားက်င့္ခဲ့သည္။

(ခ) ဆႏၵာဓိပတိ

ဘုရားအေလာင္းေတာ္သုေမဓာသည္ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္ႏွင့္ ေတြ ့ျပီး နိဗၺာန္သို ့ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ေပမဲ ့ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္ ကဲ့သို ့သတၱ၀ါမ်ားအား လမ္းညႊန္(ကယ္တင္) လိုေသာ ဆႏၵာဓိပတိေၾကာင့္သာလွ်င္ ဘုရားဆုပန္ေလသည္။

(ဂ) ဗ်ာဒိတ္ယူျခင္း

ယခုမ်က္ေမွာက္ေနဆဲ ကမၻာမတိုင္မီ အေရွ ့ေလးသေခ်ၤ ကမၻာတစ္သိန္းအစ ဒီပကၤရာဘုရားရွင္၏ ေျခေတာ္ရင္း၌ သုေမဓာရွင္ရေသ့ဘ၀မွစျပီး ဘုရားဆုပန္ ဗ်ာဒိတ္ ယူခဲ့သည္။
(တစ္ကမၻာသည္ မေရတြက္ႏုိင္ေအာင္ၾကာလွျပီး သေခ်ၤတစ္ခုသည္ တစ္၏ေနာက္မွ သုညေပါင္း တစ္ရာ့ေလးဆယ္ရွိသည္။)

(ဃ) ပါရမီ (ဆယ္ပါး - ျပားသံုးဆယ္)

၁။ ဒါန = ေပးလွဴျခင္း
၂။ သီလ = ကိုယ္ႏွုတ္ေစာင့္ထိန္းျခင္း
၃။ ေနကၡမၼ = ကိေလသာေတာမွ ထြက္ျခင္း
၄။ ပညာ = အေၾကာင္းအက်ဳိး ဆင္ျခင္ ထိုးထြင္းသိျခင္း
၅။ ၀ီရိယ = အားစိုက္ႀကိဳးစား လံု ့လရွိျခင္း
၆။ ခ ႏၱီ = သည္းခံျခင္း
၇။ သစၥာ = ေျဖာင့္မတ္/ မွန္ကန္ျခင္း
၈။ အဓိဌာန္ = အဓိဌာန္တည္ေဆာက္ျခင္း၊ ျပတ္သားေသာ ဆႏၵ
၉။ ေမတၱာ = စင္ၾကယ္ေသာခ်စ္ျခင္း
၁၀။ ဥေပကၡာ = လ်စ္လ်ဳရွုျခင္း/ အသင့္အားျဖင့္ရွုျခင္း

- မူလပါရမီ (၁၀) ပါး
(ပိုင္ဆိုင္စည္းစိမ္အားလံုးႏွင့္ ဇနီး၊ သားသမီးပါမက်န္ ျဖည့္ျခင္း)
- ဥပပါရမီ (၁၀) ပါး
(စည္းစိမ္ + ဇနီး၊ သားသမီးအျပင္ မိမိခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္း ပါ၀င္ ျဖည့္ျခင္း)
- ပရမတၳပါရမီ (၁၀) ပါး
(အသက္ကိုပါမက်န္ ျဖည့္ျခင္း)

(င) ပါရမီျဖည့္ပံု

(၁) ၾကာျမင့္လွစြာေသာအခ်ိန္
(၂) မရပ္မနား
(၃) ခ်န္မထားဘဲ
(၄) ရုိရုိေသေသ
(၅) ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီးျဖည့္

(စ) တိတိက်က်ေသေသခ်ာခ်ာ ပြင့္ေတာ္မူျခင္း

(၁) ပါရမီျဖည့္တာ တိက်ေသခ်ာ
(၂) ေမြးဖြား ႏွစ္၊ လ၊ ရက္ (မဟာသကၠရာဇ္ - ၆၈၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန ့)
(၃) မိဘႏွစ္ပါး (သုေဒၶါဒနမင္းႀကီး ႏွင့္ မယ္ေတာ္မာယာေဒ၀ီ)
(၄) ေမြးဖြားေနရာ (အိႏၵိယ ႏွင့္ နီေပါနယ္စပ္အနီး၊ နီေပါႏုိင္ငံပိုင္ လုမၺနီ ဥယ်ာဥ္)
(၅) လူသားအစစ္ျဖစ္ျခင္း
(၆) ေမြးေမြးျခင္း ဘုရားမျဖစ္၊ က်င့္ျပီးမွျဖစ္ (က်င့္စဥ္အားလံုး တိက်ေသခ်ာျပထားသည္)
(၇)ဘုရားျဖစ္ေသာရက္ တိက်ေသခ်ာ (မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၀၃၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ဗုဒၶဟူးေန ့)


ဗုဒၶႏွင့္ဆိုင္ေသာေန ့မ်ား

ကဆုန္လျပည့္ (၅) ေန ့

(၁) ဗ်ာဒိတ္ယူသည့္ေန ့ = ေလး သေခ်ၤကမၻာတစ္သိန္း အစ ကဆုန္လျပည့္ေန ့
(၂) ဘုရားေမြးသည့္ေန ့ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၆၈၊ ကဆုန္လျပည့္ (ေသာၾကာေန ့)
(၃) ဘုရားျဖစ္သည့္ေန ့ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၀၃၊ ကဆုန္လျပည့္ (ဗုဒၶဟူးေန ့)
(၄) ဗုဒၶ၀င္အက်ဥ္းေဟာသည့္ေန ့ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၀၄၊ ကဆုန္လျပည့္
(၅) ပရိနိဗၺာန္စံသည့္ေန ့ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၄၈၊ ကဆုန္လျပည့္ (အဂၤ ါေန ့)

( ကဆုန္လျပည့္၊ ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္းပြဲ က်င္းပရျခင္း အထိမ္းအမွတ္သည္ ဘုရား၏ ပရိေဘာဂေစတီကို စုေပါင္းပူေဇာ္ျပီး ေညာင္ပင္အသက္ရွည္ စိမ္းလမ္းစိုေျပ သကဲ့သို ့ သာသနာေတာ္သန္ ့ရွင္း၊ တည္တံ့၊ ပြားမ်ားႏုိင္ရန္။)

၀ါဆိုလျပည့္ (၅) ေန ့

(၁) ပဋိသေႏၶတည္သည့္ေန ့ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၆၇၊ ၀ါဆိုလျပည့္ (ၾကာသပေတးေန ့)
(၂) ေတာထြက္သည့္ေန ့ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၉၇၊ ၀ါဆိုလျပည့္ (တနလၤာေန ့)
(၃) ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေန ့ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္ (စေနေန ့)
(၄) ေသာတာပန္လူသားစေပၚသည့္ေန ့ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္ (စေနေန ့)
(၅) သံဃာရတနာစေပၚသည့္ေန ့ = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္ (စေနေန ့)

( သာသနာ၀င္မ်ားသည္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန ့၏ အဓိပၸာယ္ကို ေလးေလးနက္နက္နားလည္ သင့္ေပသည္။)

သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန ့

(၁) ဘုရားရွင္သည္ မယ္ေတာ္မိနတ္သားအား ၀ါတြင္းသံုးလလံုး အဘိဓမၼာတရား ေဟာၾကားျခင္း
(၂) မိဘအားေက်းဇူးဆပ္ျပီး လူ ့ျပည္ဆင္းစဥ္ လူသားမ်ား ဆီမီးျဖင့္ ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ျခင္းကို အစြဲျပဳျပီး မီးျဖင့္ကန္ေတာ့ၾကသည္။

ျမတ္ဗုဒၶ အလိုေတာ္က်မွာ -

- အဘိဓမၼာတရားေတာ္ ျပန္ ့ပြားနားလည္ေအာင္လုပ္ရန္
- မိဘႏွင့္ေက်းဇူးရွင္မ်ားကို ေက်းဇူးဆပ္ ကန္ေတာ့ရန္

(လြန္ကဲေသာ မီးထြန္းၾကျခင္း၊ ဥပမာ - အိမ္သာမက်န္ ႏွင့္ ေဗ်ာက္အိုး ႏွင့္ မီးရွဴးမီးပန္းမ်ား ေဖာက္ၾကျခင္းသည္ မိမိတို ့၏ ထံုးတမ္းအစဥ္အလာအရ လုပ္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ )

တပိုတြဲလျပည့္ေန ့

ရာဇျဂိဳလ္ျပည္၊ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္းတိုက္၌ ရဟႏၱာေပါင္း ၁၂၅၀ တက္ေရာက္ေသာ ‘ပထမသံဃသႏၷိပါတ’ ပထမဆံုးသံဃာ့ အစည္းအေ၀းက်င္းပျပီး ဘုရားအဆူဆူ ဆံုးမစကား ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ ခ်ီးျမွင့္ေသာေန ့ျဖစ္ျပီး လက္်ာရံ အဂၢသာ၀က အရွင္သာရိပုတၱရာ ႏွင့္ လက္၀ဲရံ အဂၢသာ၀က အရွင္ေမာဂၢလာန္တို ့အား ရာထူးအပ္ႏွင္းေသာ ေန ့ျဖစ္သည္။

ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္မွာ -

(၁) လြန္စြာခ်ဳပ္တည္းျခင္းတည္းဟူေသာ သည္းခံျခင္းသည္ အလြန္ျမင့္ျမတ္ေသာ အက်င့္ေပတည္း။
(၂) မိမိစိတ္ကို သန္ ့ရွင္းျဖဴစင္ေစရာ၏။
(၃) ထူးျမတ္ေသာအက်င့္၌ လြန္စြာအားထုတ္ရာ၏။

ဓမၼာစၾကာတရားေတာ္

ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ (၂၉)ႏွစ္ထိ ကာမဂုဏ္ အာရုံတို ့ျဖင့္ ေပ်ာ္ပါးေနခဲ့ေသာ “ကာမသုခလႅိကာႏုေယာဂ” လက္ယာစြန္း ေရာက္ေနစဥ္ ေလာဘကိုသာ ျဖစ္ေစျပီး၊ (၂၉) ႏွစ္မွ (၃၅) ႏွစ္အထိ (၆) ႏွစ္လံုးလံုး ခႏၶာကိုယ္ကို အမ်ဳိးမ်ဳိး ႏွိပ္စက္ညွင္းဆဲျပီး က်င့္ေသာ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ “အတၱကိလမထာႏုေယာဂ” လက္၀ဲစြန္း ေရာက္ေနစဥ္ ေဒါသကိုသာ ျဖစ္ေစသျဖင့္ တရားမရ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ၎အစြန္း ႏွစ္ပါးကို ေရွာင္ရွားျပီး “ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ “ (ေခၚ) မဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္ကို က်င့္မွသာလွ်င္ သစၥာေလးပါး ကိုသိျမင္ႏုိင္ေသာ တရား ျဖစ္သည္ဟု ေဟာၾကားေသာ တရားျဖစ္သည္။

သစၥာတရား (Universal Truth)

အစဥ္ထာဝရ မွန္ကန္ေသာ အမွန္တရား

(က) Person ပုဂၢိဳလ္မေရြး
(ခ) Place ေနရာမေရြး
(ဂ) Time အခ်ိန္မေရြး မွန္ကန္ေသာ သစၥာတရား ျဖစ္သည္။


ဗုဒၶသာသနာအႏွစ္ခ်ဳပ္

သစၥာေလးပါးသည္ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။

(က) သိ = ဒုကၡသစၥာ
(ေဖာက္ျပန္၊ ႏွိပ္စက္၊ လိုတာမရ၊ ရတာ မလိုလို ့ ဆင္းရဲျခင္း)
(ခ) ပယ္ = သမုဒယသစၥာ
(ဒုကၡျဖစ္ေပၚေစေသာအေၾကာင္းတရား - ေလာဘ)
(ဂ) ဆိုက္ = နိေရာဓသစၥာ
(ဒုကၡသမုဒယခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္း - နိဗၺာန္)
(ဃ) ပြား = မဂၢသစၥာ
(နိေရာဓသို ့ ဆိုက္ရန္ပြားေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးအက်င့္)


မဂၢင္ရွစ္ပါး (မဂၢသစၥာ)

သီလ (၁) မွန္စြာေျပာ (ေျပာ)
(စည္းကမ္း) (၂) မွန္စြာျပဳမူ ( ျပဳ )
(ကာယ + ဝစီ) ထိန္း (၃) မွန္စြာအသက္ေမြး (ေမြး)
သမာဓိ (၄) မွန္စြာဝီရိယ (ဝီ)
(နည္းလမ္း) (၅) မွန္စြာသတိ (တိ)
(မေနာ) ထိန္း (၆) မွန္စြာသမာဓိ (ဓိ)
ပညာ (၇) မွန္စြာသိျမင္ (သိ)
(သေဘာတရား) (ဂ) မွန္စြာေတြးေခၚ (ေတြး)
(အရွိ / အမွန္)

မဂၢင္ရွစ္ပါးကို ခ်ဳံ ့လွ်င္ သီလ - သမာဓိ - ပညာ သိကၡာသံုးပါးရျပီး ၎သိကၡာသံုးပါးကို အႏွစ္ခ်ဳပ္လွ်င္ သတိတစ္လံုးသည္သာ က်န္ေတာ့သည္။ ဗုဒၶ၏ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းသည္ တစ္ေၾကာင္းတည္းေသာလမ္း မဟာသတိပဌာန္တရားျဖစ္သည္။ (သတိတစ္လံုးအရွိသံုး အဆံုးနိဗၺာန္တိုင္)

ကုသိုလ္ေကာင္းမွု (၄) မ်ဳိး

၁။ ဒါန (စြန္ ့လႊတ္ - လွဴဒါန္း)
၂။ သီလ (ကာယ + ဝစီ ထိန္းေသာစည္းကမ္း)
၃။ သမထဘာဝနာ (ကမၼဌာန္းအာရုံ တစ္ခုတည္းကိုသာ ရွုျခင္း)
၄။ ဝိပႆနာ ဘာဝနာ (ရုပ္နာမ္တရားတို ့၏ ျဖစ္ပ်က္ကို ရွုျခင္း)


မွတ္ခ်က္

- ဒါန၊ သီလ၊ သမထဘာဝနာ စသည္သံုးမ်ဳိးသည္ ဘုရားမပြင့္မွီ ကာလမ်ားစြာကပင္ ရွိခဲ့ေပသည္။
- လူခ်မ္းသာ နတ္ခ်မ္းသာ ျဗဟၼာခ်မ္းသာမ်ားကို ရေစျပီး ကံအက်ဳိးေပး သာလွ်င္ရရွိကာ သံသရာလည္ျပီး ဒုကၡသစၥာမွ မလြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေပ။
- ဘုရားပြင့္လာရျခင္းသည္ သတၱဝါမ်ားအားလံုး ဒုကၡဆင္းရဲ အေပါင္းမွလြတ္ေျမာက္ေစႏုိင္ေသာ ဝိပႆနာဘာဝနာ ရွုမွတ္ပြားမ်ားႏုိင္ေစရန္ လမ္းညႊန္ေပးရန္ျဖစ္ျပီး ဒုကၡသစၥာမွ လြတ္ေျမာက္ျပီး နိေရာဓသစၥာ (နိဗၺာန္) သို ့ မ်က္ေမွာက္ ျပဳႏိုင္ေသာ ဥာဏ္အက်ဳိးေပး ကို ညႊန္ျပေပးႏုိင္ရန္ ျဖစ္သည္။


သာသနာ (၃) ရပ္

ဗုဒၶသာသနာ (အဆံုးအမ) သံုးရပ္ရွိသည္။

၁။ ပရိယတၱိသာသနာ (ေဟာေျပာျခင္း၊ စာေပမွတ္တမ္းတင္ျခင္း၊ သင္ၾကားျခင္း)
၂။ ပဋိပတၱိသာသနာ (မိမိခႏၶာကိုယ္တြင္းသို ့ မိမိဥာဏ္ျဖင့္ ရွုမွတ္ပြားမ်ား ေလ့က်င့္ျခင္း)
၃။ ပဋိေဝဓသာသနာ (ပဋိပတၱိသာသနာ အက်င့္က်င့္ျပီးမွသာလွ်င္ အရွိတရား၊ အမွန္တရား၊ သေဘာတရားမ်ားသိျမင္လာျပီး မဂ္ဥာဏ္၊ ဖိုလ္ဥာဏ္၊ နိဗၺာန္သို ့ မ်က္ေမွာက္ျပဳအက်ဳိး ရရွိျခင္း)


မွတ္ခ်က္

ဘုရားသာသနာ သံုးရပ္တြင္ - သာသနာျပဳရန္ ပံ့ပိုးျခင္း၊ လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ ေလ့က်င့္ျခင္း ျပဳလုပ္ႏုိင္သည့္ အက်င့္ႏွစ္ျဖာျဖစ္ေသာ ပရိယတၱိ ႏွင့္ ပရိပတၲိိသာရွိေပသည္။

(ပဋိေဝဓသာသနာသည္ က်င့္ျပီးမွသာလွ်င္ ရရွိေသာအက်ဳိးျဖစ္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္ေပသည္။)

ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ (၉) ပါး

(၁) အရဟံ
(က) အရဟံ = လူ နတ္ ျဗဟၼာ တို ့၏ ပူေဇာ္အထူးကို ခံထိုက္ျခင္း။
(ခ) အရ ဟံ = ကိေလသာရန္သူတို ့ကို ပယ္သတ္ေတာ္မူျပီး ျဖစ္ျခင္း။
(ဂ) အ ရဟံ = ဆိတ္ကြယ္ရာ၌ပင္ မေကာင္းမွု မျပဳျခင္း။
(၂) သမၼာသမၺဳဒၶ = အလံုးစံုေသာတရားတို ့ကို ဆရာမရွိပါဘဲ ပါရမီစြမ္းအားျဖင့္ သိျခင္း။
(၃) ဝိဇၨာစရဏသမၸႏၷ = အသိဥာဏ္ (ဝိဇၨာ)၊ အက်င့္တရား (စရဏ) တို ့ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း။
(၄) သုဂတ = ေကာင္းျမတ္ေသာ စကား (သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ) ကိုသာေျပာျခင္း (ေကာင္းေသာသြားလာျခင္း / လာျခင္း)
(၅) ေလာကဝိဒူ = ေလာကႀကီး သံုးပါးကို သိျခင္း။ (သတၱ၊ ၾသကာသ၊ သခၤ ါရ)
(၆) အႏုတၱေရာပုရိသ = ရုိင္းစိုင္းေသာ တိရိ စၦာန္၊ လူ၊ နတ္ တို ့ကို ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ ႔ေအာင္ဆံုးမျခင္း။
ဒမၼသာရထိ
(၇) သတၳာေဒဝ = လူ နတ္ ျဗဟၼာ သတၱဝါအားလံုးတို ့၏ ဆရာျဖစ္ျခင္း။
မႏုႆာနံ
(၈) ဗုဒၶ = အမွန္ (သစၥာ) တရား ေလးပါးကို သိျခင္း၊ ေဟာၾကားျပသျခင္း။
(၉) ဘဂဝါ = ဘုန္းေတာ္ (၆) ပါး ႏွင့္ ျပည့္စံုျခင္း။

တရားဂုဏ္ေတာ္ (၆) ပါး

(၁) ေဟာ = ဘုရားကိုယ္တိုင္ ေဟာျခင္း။
(၂) ကိုယ္ = က်င့္ၾကံသူအတြက္ မ်က္ေမွာက္ဘဝ၌ပင္ ကိုယ္တိုင္ ရွုျမင္ ႏုိင္ျခင္း။
(၃) ဆိုင္း = ရွုပြားသူအတြက္ မဂ္ျပီးလွ်င္ ဖိုလ္ အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ျဖစ္ျခင္း။
(၄) ဖိတ္ = တရားႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ရဲရဲဝံ႔ဝံ႔ ဖိတ္ေခၚ ရဲျခင္း။
(၅) ကပ္ = မိမိသ ႏၱာန္၌ အစဥ္ကပ္၍ ေဆာင္ထားသင့္ျခင္း။
(၆) လက္ = မဂ္၊ ဖိုလ္၊ နိဗၺာန္ ဓမၼရသကို လက္ေတြ႔ ခံစားႏုိင္ျခင္း။


သံဃာဂုဏ္ေတာ္ (၉) ပါး

(၁) ေကာင္း = ေကာင္းေသာအက်င့္ရွိျခင္း။
(၂) ေျဖာင့္ = ေျဖာင့္မတ္စြာ က်င့္ၾကံျခင္း။
(၃) နိဗ္ = နိဗၺာန္ေရာက္ေရး က်င့္ျခင္း။
(၄) ေလာ = ေလာကုတၱရာတရားနဲ႔ အညီက်င့္ျခင္း။
(၅) ေဝး = အေဝးက သယ္ေဆာင္လာသည့္ ပစၥည္းကိုပင္ ခံယူထိုက္ျခင္း။
(၆) ဧည့္ = ဧည့္သည္အတြက္ အထူးစီမံထားသည့္ ပစၥည္းကိုပင္ အလွဴ ခံထိုက္ျခင္း။
(၇) ျမင့္ = ျမင့္ျမတ္ေသာ အလွဴကို ခံထိုက္ျခင္း။
(၈) လက္ = လက္အုပ္ခ်ီမိုး ရွိခိုးျခင္းကို ခံထိုက္ျခင္း။
(၉) လယ္ = သတၱဝါအေပါင္းတို႔၏ ဒါနမ်ဳိးေစ႔ စိုက္ပ်ဳိးရာ လယ္ေျမ ေကာင္းျဖစ္ျခင္း။


စာေရးသူ၏ မွတ္ခ်က္

တရားဂုဏ္ေတာ္ ႏွင့္ သံဃာဂုဏ္ေတာ္ တို႔၏ ပါဠိေတာ္တို႔ကို မေဖာ္ျပထားပါ။ ဥပမာ - သြာကၡာေတာ ဘဂဝတာ ဓေမၼာ ..ကို ေဟာ ဟုသာ အတိုခ်ဳပ္ေဖာ္ျပထားပါသည္။

သရဏဂုံပ်က္သူ

(၁) ေသဆံုးသူ
(၂) အျခားဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္းသူ
(၃) ကိုးကြယ္မွု မွားယြင္းသူ

(ဥပမာ - ဘုရားအဆံုးအမတြင္မပါေသာ သစ္သီးအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ၎၊ မခိုင္မာသည့္ ရုပ္ပံု၊ ပန္းပုမ်ားကို ၎၊ မျမင္မသိရသည္မ်ားကို သူမ်ားအေျပာ မ်က္စိမွိတ္ျပီး ကိုးကြယ္သူ)

သရဏဂုံတည္သူ (ဗုဒၶဘာသာဝင္ အစစ္ျဖစ္သူ)

- ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာရတနာ သံုးပါးတို႔၏ ဂုဏ္ေတာ္ (ေက်းဇူး) ကို အစဥ္ႏွလံုးသြင္းကာ အားကိုးအပ္ႏွံျပီး ရတနာသံုးပါးတို႔၏ အဆံုးအမကိုသာ လိုက္နာက်င့္သံုး ေနသူသည္သာလွ်င္ သရဏဂုံတည္သူ ျဖစ္ေလသည္။

အျပည့္အစံုသို႔...

ဗုဒၶဘာသာ

ဗုဒၶသာသနာ အႏွစ္ခ်ဳပ္
(The Essence of Buddha’s Teaching)


စကားလံုးမ်ားရဲ ့အဓိပၸာယ္
(က) ကိုးကြယ္မွု = အားကိုးလွ်င္ - ကာကြယ္ေပးျခင္း



(အမွား) - ေၾကာက္ရြံ ့မွဳ (ကမာၻဦးအစ ကပ္ေဘးမ်ားႀကံဳ)၊ ဆုလဒ္ ရလိုမွဳ (သားဆုပန္၊ လာဘ္ လာဘ လိုျခင္း) ေၾကာင့္ မသိမျမင္ ၊ အေၾကာင္းအက်ဳိး မမွန္တာလုပ္ေသာ မွားယြင္းေသာ အယူ ။
(အမွန္) - အေၾကာင္းအက်ဳိး မွန္ကန္မွဳရွိေသာ ကိုးကြယ္မွဳ ဆိုလွ်င္ ခြန္အားမွ် ျဖစ္သည္ ။



(ခ) ဘာသာ = စကား၊ အေျပာ၊ အယူ၀ါဒ


ကမာၻေပၚတြင္ ဘာသာႀကီးေလးမ်ဳိးအနက္မွ - ဟိႏၵဴဘာသာသည္ ပထမဦးဆံုးေပၚလာသည့္ ဘာသာျဖစ္ျပီး စေပၚသည့္ ခုႏွစ္ မသိရပါ။ ဗုဒၶဘုရားအေလာင္းသည္ BC (ခရစ္ေတာ္ မေပၚ မီ) (၆၂၃) တြင္ ေမြးခဲ့သည္။ မိုဟာမစ္ (အစၥလာမ္) ထက္ (၁၁၇၀) ႏွစ္ေစာျပီး ေမြးခဲ့သည္။



(ဂ) သာသနာ = အဆံုးအမ


- ပရိယတၱိသာသနာ = စာသင္၊ ေဟာေျပာ၊ ေဆြးေႏြး
- ပဋိပတၱိသာသနာ = စာအသိ၊ အေျပာအသိကို ခႏၶာကိုယ္တြင္း ရွုမွတ္
- ပဋိေ၀ဓသာသနာ = ခႏၶာတြင္း ရွုမွတ္က်င့္လို ့မဂ္၊ ဖိုလ္၊ နိဗၺာန္ အက်ဳိးရ





(ဃ) ေက်းဇူး = မိမိႏွင့္အမ်ားအတြက္ အက်ဳိးရွိေစေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္


- အမ်ားဆိုင္ရာ ေက်းဇူးရွင္ = ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ
- မိမိဆိုင္ရာ ေက်းဇူးရွင္ = မိဘ၊ ဆရာ



(င) ပံုေတာ္ႏွင့္ဂုဏ္ေတာ္


ပံုေတာ္ = (မ်က္စိျမင္) - တခဏ၊ (ပ်က္စီးေန) - <အႏွဳတ္ ဦးတည္> --- အကာ
ဂုဏ္ေတာ္ = (ဥာဏ္ျမင္) - ထာ၀ရ၊ (တိုးတက္ေန) - <အေပါင္း ဦးတည္> --- အႏွစ္

(စ) ပါရမီ = ျမင့္ျမတ္သူတို ့ျဖည့္စြမ္းရေသာအလုပ္


Noble deed, Noble task
(ယခုျဖည့္ခ်င္ ယခုျဖည့္လို ့ရ၊ ျမင့္ျမတ္စိတ္ထားျပီး ျဖည့္ရန္သာလို)

အျပည့္အစံုသို႔...

ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔ သိမွတ္စရာ

ဗုဒၶဘုရားရွင္

အနႏၱစၾကဝဠာ သတၱဝါအားလံုးတို႔အား အမွန္ကိုသိျမင္ေစရန္ ႏွင့္ ဥာဏ္အလင္းကိုထင္ရွားစြာ ရရွိၾကရန္ ျပသလမ္းညႊန္ေပးျပီး၊ အႀကီးမားဆံုးေသာ ေမတၱာႏွင့္ ဂရုဏာ ထားေတာ္မူေသာ သဗၺညဳတ (အလံုးစံုသိျမင္ေတာ္မူေသာ) ဥာဏ္ေတာ္ရွင္။

ဗုဒၶဘာသာဝင္ဟူသည္

ရတနာသံုးတန္ ႏွင့္ ကံ ကံ၏အက်ဳိးကို ဥာဏ္ႏွင့္ယွဥ္၍ ၾကည္ညိဳမွုုသဒၶါ စြဲစြဲျမဲျမဲ ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ခိုင္မာေနျပီး၊ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမမ်ားကို ဘဝလမ္းညႊန္အျဖစ္ လိုက္နာခံယူက်င့္သံုး ေနသူမ်ားပင္ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶသာသနာအႏွစ္ခ်ဳပ္

သစၥာေလးပါးသည္ အႏွစ္ခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။
(က) သိ = ဒုကၡသစၥာ
(ေဖာက္ျပန္၊ ႏွိပ္စက္၊ လိုတာမရ၊ ရတာ မလိုလို ့ ဆင္းရဲျခင္း)
(ခ) ပယ္ = သမုဒယသစၥာ
(ဒုကၡျဖစ္ေပၚေစေသာအေၾကာင္းတရား - ေလာဘ)
(ဂ) ဆိုက္ = နိေရာဓသစၥာ
(ဒုကၡသမုဒယခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္း - နိဗၺာန္)
(ဃ) ပြား = မဂၢသစၥာ
(နိေရာဓသို ့ ဆိုက္ရန္ပြားေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးအက်င့္)




ဗုဒၶဘာသာအိမ္တိုင္း၌ ရုပ္ပြားဆင္းတု ထားရွိကိုးကြယ္ျခင္း

(က) ရုပ္ပြားဆင္းတု ပူေဇာ္ပံု


အိမ္တစ္အိမ္တြင္ ျမတ္ဗုဒၶ၏ ရုပ္တုကို ပင့္ယူပူေဇာ္မည္ဆိုလွ်င္ ေရွးဦးစြာ ရုပ္တုေတာ္ကို အေနကဇာတင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ျမတ္ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္ကို အေနကဇာတင္ျပီး ပူေဇာ္ကိုးကြယ္လိုလွ်င္ ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးကို ေလးစားသည့္စိတ္ႏွင့္ ဆြမ္းေတာ္ပြဲကို စနစ္တက် ကပ္လွဴပူူေဇာ္ရပါမည္။ ထို႔အတူ ပန္း၊ ေရခ်မ္း၊ ဆီမီးကိုလည္း ဤကဲ့သို႔ပင္ ကပ္လွဴပူေဇာ္ရပါမည္။ ထိုသို႔ ကပ္လွဴပူေဇာ္ရာတြင္ ျမတ္စြာဘုရားအား မိမိတို႔၏ စားဦးစားဖ်ားမ်ား ကပ္လွဴပူေဇာ္ျခင္းကို ျမတ္စြာဘုရားထံစိတ္ေရာက္ျပီး လွဴဒါန္းျခင္းဟု မွတ္ယူထားရပါမည္။

(ခ) ရုပ္ပြားဆင္းတု ပူေဇာ္ရသည့္ အက်ဳိး


ျမတ္စြာဘုရား၏ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ကို ပူေဇာ္ရွိခိုးၾကသည့္ သူမ်ားမွာ “သက္ေတာ္ထင္ရွားျမတ္စြာဘုရားပါတကား “ ဟု ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးကို စိတ္ေရာက္ျပီးၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္ ကိုးကြယ္ၾကသူမ်ား၏ စိတ္သည္ အခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ မိမိစိတ္သည္ စြမ္းလွ်င္မိမိအား အက်ဳိးေပးစြမ္းမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။ ဤကဲ့သို႔ ပူေဇာ္ကိုးကြယ္ၾကမည္ဆိုလွ်င္ “ သေမ စိေတၱ သမံ ဖလ ံ” ဆိုသည့္ ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္အရ အက်ဳိးထူးမ်ား ရရွိႏုိင္ပါသည္။
“ စိေတၱ - မိမိ၏ စိတ္သည္၊ သေမ - သက္ေတာ္ထင္ရွား ျမတ္စြာဘုရားနဲ႔ ရုပ္တုဆင္းတုေတာ္နဲ႔ အညီအမွ် ထားႏုိင္သည္ရွိေသာ္၊ သမံ ဖလံ - ဘုရားအစစ္ကို ပူေဇာ္ရ သကဲ့သို႔ အက်ဳိးတရား အတူတူပင္ရရွိႏိုင္ပါသည္။ “
မိမိတို႔အိမ္တြင္ ဗုဒၶရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားကို ဘုရားစင္ႏွင့္ ကိုးကြယ္ထားျခင္းအားျဖင့္ ေဖာ္ျပလတၱံ႔ပါ အက်ဳိးေက်းဇူး (၉) မ်ဳိးကို ရရွိပါသည္----
(၁) ဘုရားစင္ရွိသည့္အတြက္ ဘုရားကိုျမင္ေနရျခင္း၊ ဘုရားေဝယ်ာဝစၥ ျပဳေနရျခင္း၊ ဘုရားကို ကိုင္းညႊတ္သည့္စိတ္ျဖင့္ မေမ့ျခင္းႏွင့္ ဘုရား တရားႏွင့္ ကင္းကြာမေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။
(၂) ျမတ္စြာဘုရားကို ဖူးေတြ႔ရျခင္းျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာအေပၚ ပို၍ ယံုၾကည္မွု ေလးနက္လာသည္။
(၃) အိမ္တြင္ ဘုရားစင္ရွိလွ်င္ စနစ္တက်ဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္မွုျပဳျခင္းျဖင့္ သတိျမဲျခင္းႏွင့္ ပညာဥာဏ္ထက္ျမက္ျခင္းမ်ား ရွိလာသည္။
(၄) ကုသိုလ္တရားမ်ား တိုးပြားလာသည္။
(၅) စိတ္ညစ္ညဴးမွု ရွိလာလွ်င္ ဘုရားရွင္ေရွ ႔ေတာ္သို႔သြားျပီး ဘုရားပန္း လဲျခင္း၊ ျမတ္စြာဘုရားကို အေသအခ်ာၾကည့္ အာရုံျပဳလိုက္ျခင္းျဖင့္ စိတ္ညစ္ညဴးမွုမ်ား ပေပ်ာက္လာသည္။ အမွားအယြင္းမ်ားမျပဳလုပ္မိေတာ့ဘဲ ရပ္တန္းမွရပ္ၿပီး စိတ္ၾကည္ႏူးမွု ခ်က္ခ်င္းရရွိလာပါသည္။
(၆) အိမ္တြင္ ဘုရားစင္ရွိသျဖင့္ နာနာဘာဝ ဝိနာဘာဝမ်ား၏ အေႏွာင့္အယွက္မ်ားမွ ကင္းၿပီး မေၾကာက္မရြံ႔ ေနႏုိင္ပါသည္။
(၇) ဆင္းရဲဒုကၡကို သည္းခံလာႏုိင္ပါသည္။
(၈) ဘုရားစင္ကို ပိုးမွ်င္ဖုန္မ်ား ကင္းစင္ေအာင္ လွည္းက်င္းသုတ္သင္ၿပီး က်က်နန ထားလွ်င္ အိမ့္က်က္သေရ၊ လူ ့က်က္သေရတက္ၿပီး ဂုဏ္သိကၡာမ်ား တက္ပါမည္။
ဘုရားစင္ရွိသျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ အတူေပါင္းသင္းေနရ သကဲ့သို႔ ျဖစ္ၿပီး သူတစ္ပါး၏ ခ်ီးေျမွာက္ပူေဇာ္မွုကို ခံယူရရွႏုိင္ပါသည္။






ဗုဒၶျမတ္စြာေဟာၾကားခဲ့ေသာ ေကသမုတၱိသုတ္ (သို႔) ကာလမသုတ္၏ အႏွစ္ခ်ဳပ္


ဘုရားရွင္သည္ နယ္စပ္ရြာႀကီးတစ္ရြာျဖစ္ေသာ ေကသမုတၱိရြာႀကီးသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့စဥ္ ၎ရြာႀကီးတြင္ ဘုရားရွင္အေရွ႔ဦးစြာ တတၳိပုဂၢိဳလ္ (၆) ဦးမွ ငါေဟာတာယံု၊ သူမ်ားေျပာတာမယံုနဲ႔ဆိုၿပီး မွားယြင္းေသာ အယူဝါဒမ်ားစြာကို ေဟာၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္လို႔ ရြာသားမ်ားအားလံုး အယူဝါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတြေဝေနၾကေသာအခ်ိန္တြင္ ဘုရားရွင္မွ ေကသမုတၱိသုတ္ ကို ေဟာေတာ္မူခဲ့သည္။
၎သုတၱန္သည္ ယေန႔ကမၻာေပၚတြင္ ရွိသမွ်ေသာ အေတြးအေခၚပညာရွင္ႀကီးမ်ားအားလံုးမွ အထူးေလးစားဆံုးႏွင့္ ခ်ီးမြမ္းရဆံုးေသာ သုတၱန္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ၿပီး---
(၁) The Bravest Announcement
အရဲရင့္ဆံုးေသာ ေႄကြးေၾကာ္သံ
(၂) The Freedom of Thought
အေတြးအေခၚ ပိုင္းဆိုင္ရာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေတြးႏုိင္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္ဂုဏ္ယူေနေသာ သုတၱန္ျဖစ္ေပသည္။
၎သုတၱန္တြင္ အခ်က္ (၁၀) ခ်က္ ကို ျပခဲ့ၿပီး ၎ (၁၀) ခ်က္ကို အလြယ္တကူလက္ခံယံုၾကည္ျခင္းမျပဳဘဲ ေခတၱထားၿပီး ေသခ်ာစီစစ္ၿပီးမွ ယံုရန္ျဖစ္သည္။
(၁) ဆင့္ - တစ္ဆင့္စကားေျပာလာေသာ စကားကို မယံုနဲ႔အံုး၊
(၂) ေကာ - ေကာလဟာလ စကားကိုလည္း မယံုနဲ႔အံုး၊
(၃) စာ - စာအုပ္ထဲကေျပာတိုင္းလည္း မယံုနဲ႔အံုး၊
(၄) စဥ္ - အစဥ္အလာ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ စကားကိုလည္း မယံုနဲ႔အံုး၊
(၅) ကူး - ဟိုနည္းဒီနည္း နည္းကူးခ်ၿပီးလည္း မယံုနဲ႔အံုး၊
(၆) ေတြး - အေတြးေကာင္းတိုင္း မွန္တယ္ဆိုၿပီးလည္း မယံုနဲ႔အံုး၊
(၇) ဆင္ - ယုတၱိမ်ားနဲ႔ ဆင္ေျခေပးတိုင္းလည္း မယံုနဲ႔အံုး၊
(၈) ငါ့ - ငါ့အယူဝါဒသာ မွန္တယ္ဆိုၿပီးလည္း မယံုနဲ႔အံုး၊
(၉) ေလး - ေလးစားၾကည္ညိဳထိုက္ေသာသူ ေျပာတိုင္းလည္း မယံုနဲ႔အံုး၊
(၁၀) ရာ - ငါ့ဆရာေျပာတိုင္းလည္း အားလံုးမွန္ၿပီလို႔ မယံုနဲ႔အံုး။
မည္သည့္အယူဝါဒျဖစ္ေစ ကိုယ္တိုင္သာလွ်င္သိေအာင္လုပ္ၾက ကိုယ္တိုင္ လက္ေတြ ႔ လုပ္ၾကည့္လွ်င္ မွား / မွန္၊ ဆိုး / ေကာင္း ကို ကိုယ္တိုင္သိျမင္ၿပီးမွ လက္ခံယံုၾကည္က်င့္သံုးၾကရန္ ျဖစ္ေပသည္။

ေဆာင္ရန္ ႏွင့္ ေရွာင္ရန္
(က) မိမိအက်ဳိးရွိ အမ်ားအက်ဳိးရွိ ဆိုလွ်င္ လုပ္ပါ။
(ခ) ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းမ်ားက ခ်ီးက်ဴးလွ်င္ လုပ္ပါ။

(က) ေဆာင္ပါ
(၁) မိမိအက်ဳိးရွိ / အမ်ားအက်ဳိးရွိ (အေကာင္းဆံုး)
(၂) အမ်ားအက်ဳိးရွိ / မိမိဘာမွမရွိ (ဒုတိယအေကာင္းဆံုး)
(၃) မိမိအက်ဳိးရွိ / အမ်ားဘာမွမရွိ (တတိယအေကာင္းဆံုး)

ေရွာင္ပါ
(၁) မိမိထိခိုက္ / အမ်ားလည္းထိခိုက္ (အဆိုးဆံုး)
(၂) အမ်ားထိခိုက္ / မိမိဘာမွမျဖစ္ (ဒုတိယအဆိုးဆံုး)
(၃) မိမိထိခိုက္ / အမ်ားဘာမွမျဖစ္ (တတိယအဆိုးဆံုး)

(ခ) ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းမ်ားက ခ်ီးက်ဴးလွ်င္ လုပ္ပါ။ ကဲ့ရဲ ႔လွ်င္ ေရွာင္ပါ။ သူယုတ္မာမ်ား၏ ကဲ့ရဲ ႔ မွုကို ဂရုစိုက္ရန္ မလိုပါ။

ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရန္
(က) ဆရာေကာင္း အျမန္ဆံုးရွာၿပီး မွန္တိုရွင္းေသာ နည္းလမ္းရေအာင္ ခ်ဥ္းကပ္ပါ။ (သပၸဴရိသူ ပနိသွ်)
(ခ) မိမိကိုယ္တိုင္ ႏွလံုးသြင္းမွန္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ။ (ေယာနိေသာ မနသိကာရ)

အျပည့္အစံုသို႔...

Original Design by : x-template.blogspot.com.

Modified by :...