ဗုဒၶဘာသာ

ဗုဒၶသာသနာ အႏွစ္ခ်ဳပ္
(The Essence of Buddha’s Teaching)

စကားလံုးမ်ားရဲ ့အဓိပၸာယ္
(က) ကိုးကြယ္မွု = အားကိုးလွ်င္ - ကာကြယ္ေပးျခင္း

(အမွား) - ေၾကာက္ရြံ ့မွဳ (ကမာၻဦးအစ ကပ္ေဘးမ်ားႀကံဳ)၊ ဆုလဒ္ ရလိုမွဳ (သားဆုပန္၊ လာဘ္ လာဘ လိုျခင္း) ေၾကာင့္ မသိမျမင္ ၊ အေၾကာင္းအက်ဳိး မမွန္တာလုပ္ေသာ မွားယြင္းေသာ အယူ ။
(အမွန္) - အေၾကာင္းအက်ဳိး မွန္ကန္မွဳရွိေသာ ကိုးကြယ္မွဳ ဆိုလွ်င္ ခြန္အားမွ် ျဖစ္သည္ ။

(ခ) ဘာသာ = စကား၊ အေျပာ၊ အယူ၀ါဒ

ကမာၻေပၚတြင္ ဘာသာႀကီးေလးမ်ဳိးအနက္မွ - ဟိႏၵဴဘာသာသည္ ပထမဦးဆံုးေပၚလာသည့္ ဘာသာျဖစ္ျပီး စေပၚသည့္ ခုႏွစ္ မသိရပါ။ ဗုဒၶဘုရားအေလာင္းသည္ BC (ခရစ္ေတာ္ မေပၚ မီ) (၆၂၃) တြင္ ေမြးခဲ့သည္။ မိုဟာမစ္ (အစၥလာမ္) ထက္ (၁၁၇၀) ႏွစ္ေစာျပီး ေမြးခဲ့သည္။

(ဂ) သာသနာ = အဆံုးအမ

- ပရိယတၱိသာသနာ = စာသင္၊ ေဟာေျပာ၊ ေဆြးေႏြး
- ပဋိပတၱိသာသနာ = စာအသိ၊ အေျပာအသိကို ခႏၶာကိုယ္တြင္း ရွုမွတ္
- ပဋိေ၀ဓသာသနာ = ခႏၶာတြင္း ရွုမွတ္က်င့္လို ့မဂ္၊ ဖိုလ္၊ နိဗၺာန္ အက်ဳိးရ

(ဃ) ေက်းဇူး = မိမိႏွင့္အမ်ားအတြက္ အက်ဳိးရွိေစေသာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္

- အမ်ားဆိုင္ရာ ေက်းဇူးရွင္ = ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ
- မိမိဆိုင္ရာ ေက်းဇူးရွင္ = မိဘ၊ ဆရာ

(င) ပံုေတာ္ႏွင့္ဂုဏ္ေတာ္

ပံုေတာ္ = (မ်က္စိျမင္) - တခဏ၊ (ပ်က္စီးေန) - <အႏွဳတ္ ဦးတည္> --- အကာ
ဂုဏ္ေတာ္ = (ဥာဏ္ျမင္) - ထာ၀ရ၊ (တိုးတက္ေန) - <အေပါင္း ဦးတည္> --- အႏွစ္

(စ) ပါရမီ = ျမင့္ျမတ္သူတို ့ျဖည့္စြမ္းရေသာအလုပ္

Noble deed, Noble task
(ယခုျဖည့္ခ်င္ ယခုျဖည့္လို ့ရ၊ ျမင့္ျမတ္စိတ္ထားျပီး ျဖည့္ရန္သာလို)